Finanse

Fundusze unijne – jak korzystać i rozliczać

Przemysław Puch

Podczas realizacji inwestycji współfinansowanej przez UE kluczowa jest skrupulatność. Wszystkie wydatki muszą mieć potwierdzenie w dokumentach i być zgodne z umową

Poprzednia perspektywa unijna w znaczny sposób wsparła osoby prowadzące działalność gospodarczą. Według danych Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju w formie dotacji z rozmaitych programów celowych uzyskały one przeszło 50 mld zł. Pieniądze były przeznaczane zarówno na rozpoczęcie działalności, rozwój, jak i realizację konkretnych przedsięwzięć, związanych ze wspieranymi przez UE priorytetami. Była to prawie jedna czwarta wszystkich przyznanych Polsce funduszy. Pozostałe wsparły jednostki samorządowe, ośrodki administracji centralnej, naukowe oraz tzw. organizacje non profit. Poza finansowaniem start-upów, czyli osób rozpoczynających działalność od zera, środki najczęściej wydawane były na poprawienie poziomu obsługi klienta, podniesienie jakości produktów i usług oraz obniżenie ich cen. Nieco mniej pieniędzy (ok. 11 proc.) trafiło na inwestycje związane z doskonaleniem kompetencji, czyli przede wszystkim specjalistyczne szkolenia zawodowe. Istotnym wskaźnikiem weryfikującym korzyści z europejskiego wsparcia jest trwałość inicjatyw, w których uruchomieniu pomogły pieniądze z UE. Jak wynika z badania przeprowadzonego przez samorząd jednego z najaktywniej realizujących programy unijne województwa, kujawsko-pomorskiego, blisko 70 proc. założonych w ciągu ostatnich siedmiu lat dzięki europejskim dotacjom firm nadal funkcjonuje. Blisko jedna trzecia utworzyła nowe miejsca pracy, które zostały objęte nie tylko przez samego właściciela, jego rodzinę, znajomych i przyjaciół, ale także przez niezwiązane z nim osoby. – Mitem jest pojawiające się czasem przekonanie, że lekarze, stomatolodzy, farmaceuci, ogólnie grupy zawodowe związane z ochroną zdrowia jako działające na granicy przedsiębiorczości, nauki i misji publicznej, mają większe kłopoty z posługiwaniem się środkami z funduszy unijnych – przekonuje Malina Gapik, specjalistka ds. funduszy pracująca w Komisji Europejskiej. – Żadne, prowadzone zarówno przez instytucje krajowe, jak i europejskie statystyki tego nie potwierdzają. Swego rodzaju wyzwaniem dla wszystkich jest natomiast rozliczenie dotacji – dodaje.

Niezbędne do rozliczenia

Podstawowe elementy systemu rozliczania dotacji unijnych to:

► umowa o przyznanie dofinansowania,

► ocena kwalifikowalności wydatków (każdy program ma własny, ściśle określony zbiór wydatków, które będą mogły być zrefundowane, tzw. koszty kwalifikowane),

► zebrane i przesłane wnioski o płatność,

► ewentualne wnioski o zaliczkę,

► dokumentacja monitoringu realizacji inwestycji,

► informacja o przeprowadzonych działaniach dotyczących promocji projektu (reklama i marketing to integralne części inwestycji podlegającej dofinansowaniu ze środków UE),

► właściwa archiwizacja dokumentów (od trzech do pięciu lat).

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Niezbędne do rozliczenia

Podstawowe elementy systemu rozliczania dotacji unijnych to:

Ścieżka zakupów

Przygotowania do formalnego podsumowania całej operacji trzeba zacząć już w momencie uzyskania dofinansowania. Dobrze przemyślane i skonstruowane kosztorys oraz biznesplan pozwolą [...]

Wypłata z pieczątką

Przekazywanie środków europejskich może nastąpić w formie zaliczki, refundacji poniesionych kosztów lub rozliczenia otrzymanych wcześniej przedpłat. Realizując projekt, jak sugerują osoby [...]

Jakich kontroli można się spodziewać

Audyt realizacji projektu unijnego jest działaniem rutynowym i nie należy się go obawiać. Może być przeprowadzony w trakcie realizacji, po zakończeniu [...]

Co do grosza

Podstawowe znaczenie w rozliczeniu ma jednak zgodność wartości na fakturach i potwierdzeniach zapłaty z przedstawionym w momencie zabiegania o dotację biznesplanie. [...]

Konieczne sprawozdania

Podczas realizacji umowy należy także regularnie informować o postępach podmiot, który udzielił wsparcia. Sprawozdania trzeba zazwyczaj przygotowywać na specjalnym formularzu, który [...]
Do góry