Leczenie bólu

Ból neuropatyczny w obrębie twarzy

Dr n. med. Anna Przeklasa-Muszyńska

Dr n. med. Magdalena Kocot-Kępska

Zakład Badania i Leczenia Bólu Katedry Anestezjologii i Intensywnej Terapii Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego

Znajomość najczęściej występujących objawów i umiejętność ich oceny pozwala właściwie postawić rozpoznanie i poprawić efektywność leczenia, a przez to jakość życia pacjenta

Aktualnie obowiązująca definicja bólu neuropatycznego zaproponowana przez ekspertów i zaakceptowana przez Komitet ds. Taksonomii International Association for the Study of Pain (IASP) brzmi: „Ból neuropatyczny to ból spowodowany uszkodzeniem lub chorobą somatosensorycznej części układu nerwowego”.[1] Termin „ból neuropatyczny” to określenie kliniczne. Dolegliwości mogą wystąpić w następstwie uszkodzenia obwodowego lub ośrodkowego somatosensorycznej części układu nerwowego.

Ze względu na miejsce powstawania możemy wyróżnić:

  • obwodowy ból neuropatyczny – powstający jako konsekwencja bezpośredniego uszkodzenia lub choroby obwodowego układu somatosensorycznego (neuralgia popółpaścowa, neuralgia trójdzielna, neuropatia cukrzycowa, przetrwały ból pooperacyjny i pourazowy, neuropatia w przebiegu HIV, w przebiegu choroby nowotworowej),
  • ośrodkowy ból neuropatyczny – powstający w wyniku bezpośredniego uszkodzenia lub choroby ośrodkowego układu somatosensorycznego (po udarze mózgu, po urazie rdzenia kręgowego, w przebiegu stwardnienia rozsianego).[1]


Pewne rozpoznanie tych dolegliwości nie zawsze jest możliwe. Ocenia się, że mogą one dotyczyć nawet 8,2 proc. dorosłej populacji. Często ten rodzaj bólu znacząco wpływa na jakość życia pacjentów, których dotyka.[2]

Kryteria określania stopnia pewności rozpoznania opublikowane przez grupę ekspertów są następujące:

  • definitywny – ból występuje w określonym neuroanatomicznie obszarze ciała, w wywiadzie występuje schorzenie lub uraz mogące powodować uszkodzenie układu nerwowego (np. przebyty półpasiec), zaburzenia funkcji układu nerwowego występują w obszarze bólu i są one potwierdzone w badaniu neurologicznym, badania diagnostyczne potwierdzają obecność schorzenia lub urazu mogącego powodować uszkodzenie układu nerwowego;
  • prawdopodobny – ból występuje w określonym neuroanatomicznie obszarze ciała; w wywiadzie występuje schorzenie lub uraz mogące powodować uszkodzenie układu nerwowego, ale brak potwierdzenia zaburzeń czucia w badaniu neurologicznym lub potwierdzenia choroby;
  • możliwy – ból występuje w określonym neuroanatomicznie obszarze ciała; w wywiadzie występuje schorzenie lub uraz mogące powodować uszkodzenie układu nerwowego, ale brak potwierdzenia zaburzeń czucia w badaniu neurologicznym i jednocześnie brak potwierdzenia choroby.[1,3]

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Kliniczna ocena chorego z bólem neuropatycznym

Badanie pacjenta z bólem neuropatycznym rozpoczynamy od szczegółowego wywiadu, w którym możemy uzyskać informacje na temat stopnia natężenia, czasu trwania, zmienności [...]

Farmakoterapia bólu neuropatycznego

Standardy leczenia bólu neuropatycznego wskazują na konieczność indywidualizacji terapii. Jak w każdym przypadku leczenia bólu przewlekłego pacjentowi powinno być zaproponowane wielokierunkowe [...]

Przetrwały ból pooperacyjny i pourazowy

Przetrwały ból pooperacyjny lub pourazowy jest to przewlekły, patologiczny ból, który powstaje w związku z przebytym zabiegiem operacyjnym lub urazem i [...]
Do góry