Periodontologia

Recesje dziąsłowe – etiopatogeneza, profilaktyka i leczenie

Lek. dent. Tomasz Derejczyk1

Lek. dent. Natalia Stefanik2

1Pracownia Protetyki Stomatologicznej i Ortodoncji w Tychach
2Akademickie Centrum Stomatologii i Medycyny Specjalistycznej w Bytomiu

Przedstawiamy podstawowe informacje dotyczące powstawania, klasyfikacji, profilaktyki oraz leczenia tej śluzówkowo-dziąsłowej patologii

Recesja dziąsłowa to patologiczna, dowierzchołkowa utrata tkanki dziąsłowej, w wyniku której dochodzi do odsłonięcia powierzchni korzenia zęba – najczęściej na powierzchni przedsionkowej. Brzeg dziąsła przesunięty zostaje poniżej granicy szkliwno-cementowej. Patologia ta zaliczana jest do zaburzeń morfologiczno-czynnościowych i estetycznych.

Recesje dotykają pacjentów w każdym wieku (nawet dzieci), jednak należy zauważyć, że częstość ich występowania wzrasta wraz z wiekiem, z predyspozycją do płci męskiej. Statystycznie częściej występuje postać zlokalizowana (tzw. recesja pojedyncza) (ryc. 1, 2), rzadziej spotykana jest postać uogólniona (tzw. recesje mnogie) (ryc. 3, 4). Recesje pojawiają się w przeważającej mierze w okolicy zębów szczęki, głównie kłów, pierwszych przedtrzonowców i trzonowców (ryc. 5), a także dolnych zębów siecznych i kłów (ryc. 6).

Powyżej 40. r.ż. przeważają recesje o charakterze ogólnym (dotyczące wszystkich grup zębowych). Podział recesji dziąsłowych zaproponowany przez Wolfa i Rateitschaka przedstawia tabela 1.[1-4]

Etiologia i występowanie

Etiopatogeneza recesji dziąsłowych jest najczęściej wieloczynnikowa i złożona.[2] Na wykresie 1 przedstawiony został praktyczny dla klinicysty podział czynników predysponujących do wystąpienia omawianej patologii.[1]

Grupa morfologiczno-anatomiczna podzielona została na trzy podgrupy czynników: dziąsłowe, zębowe i kostne.

Czynnikami dziąsłowymi są:

  • cienki fenotyp dziąsła (cecha ta uważana jest obecnie za jeden z najważniejszych czynników predysponujących do wystąpienia recesji),
  • nieprawidłowy przyczep wędzidełek warg lub policzków (mogący powodować objaw pull syndrome),
  • płytki przedsionek jamy ustnej.


Do czynników zębowych zalicza się:

  • ektopowe położenie zawiązków zębowych,
  • wyrzynanie zębów poza wyrostkiem zębodołowym,
  • stłoczenia i nachylenia doprzedsionkowe zębów,
  • nieprawidłową długość łuku zębowego.


Wśród uwarunkowań kostnych wyróżnia się:

  • dysproporcje między wielkością korzeni zębów a wymiarem policzkowo-językowym kości wyrostka zębodołowego,
  • cienką blaszkę kostną pokrywająca korzeń zęba lub jej brak (dehiscencje, fenestracje).[1-5]

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Etiologia i występowanie

Etiopatogeneza recesji dziąsłowych jest najczęściej wieloczynnikowa i złożona.[2] Na wykresie 1 przedstawiony został praktyczny dla klinicysty podział czynników predysponujących do wystąpienia [...]

Przebieg kliniczny

Początkowy rozwój recesji dziąsłowej dla niewprawionego oka jest niemalże niezauważalny. Proces dowierzchołkowego cofania się dziąsła postępuje stopniowo, najczęściej na powierzchni przedsionkowej, [...]

Diagnostyka

Diagnostyka recesji dziąsłowych opiera się w przeważającej mierze na ocenie wizualnej stanu przyzębia (w tym stanu klinicznego recesji) oraz określeniu czynników [...]

Leczenie recesji

W zapobieganiu rozwojowi recesji dziąsłowych bardzo istotną rolę odgrywa profilaktyka. Zarówno ją, jak i leczenie należy rozpoczynać od dokładnej diagnostyki, rozpoznania [...]

Podsumowanie

Zwiększająca się liczba pacjentów obciążonych recesjami dziąsłowymi oraz wzrost wymagań estetycznych skłaniają lekarzy dentystów do poszerzania wiedzy w zakresie przyczyn powstawania, [...]
Do góry