Temat numeru

Neuropatia obwodowa w cukrzycy – analiza przyczyn i zmienności przebiegu

dr n. med. Dariusz Lachman
lek. Anna Jackun-Podleśna
prof. dr hab. n. med. Ewa Pańkowska

Instytut Diabetologii w Warszawie

Adres do korespondencji:

dr n. med. Dariusz Lachman

Instytut Diabetologii

ul. Racławicka 129 lok. 2U, 02-117 Warszawa

e-mail: dariusz.lachman@instytutdiabetologii.pl

  • Obraz kliniczny neuropatii cukrzycowej: polineuropatia cukrzycowa obwodowa (dystalna), neuropatia autonomiczna, neuropatia układu krążenia, przewodu pokarmowego i układu moczowo-płciowego
  • Patomechanizm zmian w nerwach obwodowych w przebiegu neuropatii cukrzycowej
  • Najnowsze metody leczenia

Cukrzyca to choroba metaboliczna charakteryzująca się hiperglikemią, u której podłoża leży względny bądź bezwzględny niedobór insuliny. U pacjentów z cukrzycą występuje wyższe ryzyko powikłań przewlekłych oraz wyższa śmiertelność w porównaniu z populacją ogólną. Do przewlekłych powikłań cukrzycowych należą retinopatia, nefropatia i neuropatia oraz makroangiopatia, czyli choroba niedokrwienna serca, w tym zawał mięśnia sercowego, miażdżyca naczyń obwodowych i udar. Uszkodzenie układu nerwowego w polineuropatii cukrzycowej (DPN – diabetic peripheral neuropathy) ma charakter przewlekły i obejmuje nerwy obwodowe. W zależności od tego, które włókna nerwowe (czuciowe, autonomiczne, ruchowe) zostały zmienione, wyróżnia się następujące formy polineuropatii:

  • obwodowa dystalna polineuropatia – najczęściej występująca w cukrzycy
  • neuropatia autonomicznego układu nerwowego
  • wieloogniskowe uszkodzenie pojedynczych włókien nerwowych
  • neuropatia włókien ruchowych – najrzadziej spotykana.

Dodatkowo na podstawie średnicy uszkodzonych włókien DPN można podzielić na neuropatię małych włókien (SFN – small fiber neuropathy), neuropatię włókien grubych (LFN – large fiber neuropathy) i neuropatię włókien mieszanych (MFN – mixed fiber neuropathy), co przekłada się na cały wachlarz objawów bólowych DPN. Na przykład duże włókna są odpowiedzialne za dotyk, wibracje i czucie pozycji w stawie, a małe włókna za odczuwanie ciepła i bólu1.

Najczęstsza postać polineuropatii cukrzycowej, symetryczna polineuropatia dystalna, manifestuje się przede wszystkim bólem w obrębie kończyn dolnych, często z postępującym ograniczeniem mobilności, aż do utraty zdolności chodzenia. Dodatkowo często współwystępuje z chorobami układu krążenia, zaburzeniami depresyjnymi i zaburzeniami snu. Współwystępowanie wymienionych chorób w znacznym stopniu utrudnia pacjentom funkcjonowanie zawodowe i rodzinne, co ostatecznie prowadzi do ich wykluczenia z życia społecznego2.

Pomimo że neuropatia cukrzycowa należy do powikłań obu typów cukrzycy, to większość informacji na jej temat pochodzi z badań koncentrujących się na cukrzycy typu 2. Wyniki analizy 182 badań klinicznych i przedklinicznych wskazują na pewne istotne ...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Skala problemu

Spośród powikłań późnych w cukrzycy neuropatia cukrzycowa pozostaje jednym z najczęstszych – jej występowanie zwiększa się wraz z czasem trwania choroby, [...]

Przebieg kliniczny polineuropatii cukrzycowej

Jest to najczęstszy rodzaj neuropatii cukrzycowej. Początkowo może nie dawać objawów i jest wykrywana w badaniu bezpośrednim, z czasem jednak daje [...]

Przyczyny i leczenie polineuropatii

Patomechanizm obwodowej neuropatii cukrzycowej jest złożony. Proponowane teorie obejmują przyczyny metaboliczne, nerwowo-naczyniowe, w tym rolę niedotlenienia (hipoksji), i autoimmunologiczne. Niewątpliwie największe [...]

Profilaktyka i leczenie polineuropatii cukrzycowej

Cukrzycowa neuropatia obwodowa jest najczęstszym przewlekłym powikłaniem cukrzycy, które znacząco przyczynia się do rozwoju niepełnosprawności. Ponieważ jest to obecnie jedyne powikłanie [...]

Terapia i zapobieganie neuropatii cukrzycowej

Wyróżnia się leczenie przyczynowe, ukierunkowane na usunięcie przyczyny, oraz objawowe, zwalczające lub zmniejszające występujące objawy.

Podsumowanie

Polineuropatia cukrzycowa jest poważnym powikłaniem cukrzycy zarówno typu 1, jak i typu 2. Główne jej postaci kliniczne to: ból neuropatyczny, stopa [...]
Do góry