The Self-Care of Heart Failure Index v. 7.2 Narzędzie kontroli poziomu samoopieki pacjentów z niewydolnością serca
dr hab. n. o zdr. Beata Jankowska-Polańska, prof. PWr
- Niewydolność serca – narastający problem medyczny, społeczny i ekonomiczny
- Rola samoopieki pacjenta we właściwym leczeniu tego schorzenia
- Skuteczne narzędzie do mierzenia poziomu samoopieki – kwestionariusz SCHFI
W związku z nieuniknionym procesem starzenia się populacji zapadalność na niewydolność serca (HF – heart failure) stopniowo rośnie. Obecnie w Europie wynosi mniej więcej 3/1000 osobolat (uwzględniając wszystkie grupy wiekowe) lub 5/1000 osobolat u dorosłych. Zgodnie z aktualnymi statystykami w przypadku osób dorosłych HF dotyczy ok. 1-2% populacji, a jej częstość wzrasta wraz z wiekiem – doświadcza jej nawet do 10% osób powyżej 70 r.ż. Publikowane rejestry wskazują, że wśród hospitalizowanych więcej jest mężczyzn niż kobiet, natomiast podobny jest udział pacjentów z przewlekłą niewydolnością serca z obniżoną frakcją wyrzutową lewej komory (HFrEF – heart failure with reduced ejection fraction) oraz niewydolnością serca z zachowaną frakcją wyrzutową (HFpEF – heart failure with preserved ejection fraction)1.
Pomimo zaawansowanych metod terapeutycznych rokowanie w HF pozostaje niekorzystne, a jakość życia (QoL – quality of life) jest niska. Poprawa rokowania ogranicza się wyłącznie do pacjentów z HFrEF. Umieralność roczna i 5-letnia wynosi odpowiednio 20% i 53%2. Po rozpoznaniu HF pacjenci są hospitalizowani średnio raz w roku3. Większość rehospitalizacji (63%) występuje z przyczyn innych niż sercowo-naczyniowe2 i często jest związana z obecnością chorób towarzyszących. Według piśmiennictwa ryzyko hospitalizacji z powodu HF okazuje się jeszcze wyższe, jeśli towarzyszą jej inne choroby przewlekłe (np. u pacjentów z cukrzycą jest 1,5-krotnie większe w porównaniu z grupą kontrolną osób z HF bez cukrzycy). Silnymi wskaźnikami predykcyjnymi hospitalizacji z powodu HF są:
- migotanie przedsionków (AF – atrial fibrillation)
- nieprawidłowy wskaźnik masy ciała (BMI – body mass index)
- większe stężenie hemoglobiny glikowanej A1c (HbA1c – glycated haemoglobin)
- mały szacowany współczynnik przesączania kłębuszkowego (eGFR – estimated glomerular filtration rate)4.
Jak podają autorzy wytycznych1, przewiduje się, że w wyniku starzenia się populacji oraz związanego z tym ryzyka występowania większej liczby chorób współistniejących w ciągu najbliższych 25 lat bezwzględna liczba hospitalizacji z powodu HF zwiększy się nawet o 50%5,6.
Leczenie HF jest największym wyzwaniem współczesnej medycyny, a także narastającym problemem społecznym i ekonomicznym. Farmakoterapia stanowi podstawę działania, ale powinna zostać zastosowana razem z metodami niefarmakologicznymi. W leczeniu HF ...
