Niniejszy artykuł poświęcony resuscytacji krążeniowo-oddechowej (RKO) pacjentów z zatrzymaniem krążenia (ZK) został napisany głównie na podstawie konsensusu rekomendacji dotyczących zaawansowanych zabiegów resuscytacyjnych zawartego w publikacji International Liaison Committee on Resuscitation (ILCOR)¹ oraz wytycznych European Resuscitation Council Guidelines for Resuscitation 2015². Obecnie oczekujemy na aktualne wytyczne European Resuscitation Council (ERC), które mają zostać opublikowane w marcu 2021 r.

Zaawansowane zabiegi resuscytacyjne – co można zrobić w warunkach POZ

Udrażnianie dróg oddechowych i wentylacja

Udrażnianie dróg oddechowych jest jedną z podstawowych czynności, które powinny zostać wykonane u pacjentów poddawanych zaawansowanym czynnościom resuscytacyjnym. Drogi oddechowe muszą być zabezpieczone z wykorzystaniem przeznaczonych specjalnie do tego celu przyrządów. Wentylacja pacjenta z ZK jest obowiązkowa podczas resuscytacji prowadzonej przez personel medyczny. W tym celu należy wykorzystać wentylację manualną z użyciem worka samorozprężalnego i maski twarzowej. Wentylując pacjenta, należy kontrolować poprawność wykonywania tej czynności poprzez obserwowanie unoszenia się klatki piersiowej. Razem z workiem samorozprężalnym można wykorzystać metody nadgłośniowe. Zabezpieczenie przyrządowe dróg oddechowych pozwoli na prowadzenie resuscytacji asynchronicznej, tj. na jednoczesne wentylowanie i uciskanie klatki piersiowej. Należy pamiętać o tym, że ważna jest skuteczna wentylacja, a nie metoda jej uzyskania. Do worka samorozprężalnego powinno być podłączone źródło 100% tlenu.

W okresie przedszpitalnym w przypadku prowadzenia RKO przez personel POZ w celu udrożnienia dróg oddechowych zalecane jest stosowanie metod alternatywnych dla intubacji dotchawiczej. Wykorzystywane mogą być różne urządzenia, a ostatnio rekomendowane są rurki I-Gel, które nie wymagają uszczelniania i dopasowują się do dróg oddechowych pacjenta pod wpływem temperatury. W przypadku prowadzenia uciskania klatki piersiowej i niezabezpieczenia dróg oddechowych powinno się robić przerwy po 30 uciśnięciach klatki dla 2 wdechów (każdy trwający 1 sekundę z przerwą na wydech). Jeśli drogi oddechowe są zabezpieczone, wentylacja powinna być asynchroniczna i prowadzona z częstością 10-12/min.