Zapalenia tkanek szyi

Zapalenia tkanek szyi u dzieci mogą rozwijać się w warstwach powierzchownych, a więc w skórze i jej przydatkach, oraz w strukturach głębiej położonych, takich jak węzły chłonne i tkanki miękkie. Bogate unaczynienie limfatyczne głowy i szyi oraz niezwykle częste w tej grupie wiekowej infekcje dróg oddechowych, problemy próchnicze zębów i urazy tkanek miękkich sprzyjają powstawaniu stanów zapalnych. Mogą one obejmować tylko węzły chłonne lub tworzenie się ropni albo przybierać postać rozlanych stanów zapalnych tkanek miękkich szyi ograniczonych jedynie przestrzeniami powięziowymi. Blaszki powięzi stanowią naturalną barierę dla procesów ropnych, jednak poszczególne przestrzenie ograniczone powięziami komunikują się ze sobą. W niekorzystnych warunkach może to sprzyjać przechodzeniu procesów zapalnych przez ciągłość do śródpiersia i ku podstawie czaszki. Procesy zapalne mogą także szerzyć się drogą naczyń krwionośnych i limfatycznych.

Zakażenia tkanek miękkich szyi (powierzchowne i głębokie)

Zakażenia powierzchowne tkanek miękkich szyi dotyczą zazwyczaj skóry i jej przydatków. Przybierają postać wyczuwalnych w badaniu palpacyjnym obrzęków zapalnych zlokalizowanych tuż pod powierzchnią skóry albo widocznych pojedynczych lub mnogich czyraków.

Szczególnie często stwierdza się je u niemowląt, dzieci w wieku przedszkolnym oraz w okresie dojrzewania. W młodszych grupach wiekowych powstanie powierzchownych ropni zazwyczaj poprzedza ostre bakteryjne zakażenie górnych dróg oddechowych, a najczęściej identyfikowanym patogenem jest paciorkowiec β-hemolizujący grupy A. Zdecydowanie rzadziej stwierdza się zakażenie szczepami gronkowca złocistego, bakteriami beztlenowymi lub prątkami atypowymi. W okresie dojrzewania głównym czynnikiem etiologicznym są gronkowce, zwłaszcza w przypadku ropni powierzchownych powstających na podłożu zmian łojotokowych skóry, oraz zakażenia bakteriami beztlenowymi w przypadku zmian zębopochodnych. Niezależnie od wieku mogą występować zlokalizowane tuż pod powierzchnią skóry torbiele skórzaste i torbiele łojowe, które łatwo ulegają nadkażeniom bakteryjnym.

Postępowaniem z wyboru w przypadku powierzchownych ropni szyi jest wycięcie i drenaż, a w przypadku czyraków – nacięcie lub usunięcie martwiczego czopa z pobraniem materiału do badania mikrobiologicznego. Zabieg powinien być wykonany w znieczuleniu ogólnym lub miejscowym i zawsze skojarzony z okołozabiegową antybiotykoterapią podawaną pozajelitowo. W przypadku czyraków możliwa jest doustna antybiotykoterapia. Początkowo antybiotyk dobiera się empirycznie, uwzględniając jego działanie na szczepy paciorkowca ropotwórczego i gronkowca złocistego, a później ewentualnie zmienia na podstawie antybiogramu.