Choroby piersi
Wczesny rak piersi – diagnostyka i leczenie z uwzględnieniem rekonstrukcji piersi
dr n. med. Ewa Wesołowska1
dr n. med. Monika Nagadowska2
dr n. med. Agnieszka Jagiełło-Gruszfeld2
dr n. med. Jacek Gałecki3
dr n. med. Wojciech Olszewski4
Wprowadzenie
Termin wczesny rak piersi lub rak piersi we wczesnym stadium zaawansowania (early or early-stage breast cancer) wszedł do języka wraz z upowszechnieniem programów skriningu mammograficznego oraz wprowadzeniem do terapii leczenia oszczędzającego piersi (BCT – breast conserving treatment). Powstał niejako dla sprecyzowania, że nie chodzi jedynie o operacyjne stadia choroby, ale o takie, które umożliwiają leczenie oszczędzające gruczoł.
Obecnie terminu tego używamy dla nazwania zarówno przedklinicznych, jak i klinicznych postaci raka piersi.
Diagnostyka
Diagnostyka obrazowa
Subkliniczna postać raka najczęściej jest wykrywana w mammografii w skriningu przesiewowym lub w innych badaniach obrazowych wykonywanych w ramach skrinigu oportunistycznego. Mammografia skriningowa w zamierzeniu służy wykryciu zmiany w obrębie piersi, a nie jej analizie ani interpretacji. Obecnie coraz częściej ze względu na udowodnione zalety jest to mammografia cyfrowa.1
Proces diagnostyczny może wymagać wykonania dodatkowych zdjęć mammograficznych, np. celowanych lub powiększonych, przeprowadzenia badania klinicznego lub wykonania dodatkowych badań obrazowych piersi – ultrasonografii, rezonansu magnetycznego – oraz podjęcia decyzji, czy i jaką biopsję należy wykonać dla potwierdzenia/wykluczenia raka piersi. Całość procesu diagnostycznego jest kierowana i nadzorowana przez radiologa i po jego zakończeniu klinicysta otrzymuje wynik i wnioski z analiz.
Badanie mammograficzne wykonuje się w dwóch podstawowych projekcjach – skośnej (MLO) i kraniokaudalnej (CC). Istnieją liczne dodatkowe projekcje, ale w praktyce najczęściej wykonuje się zdjęcia celowane z uciskiem punktowym oraz zdjęcia powiększone. Zdjęcia powiększone pozwalają ocenić cechy morfologiczne widocznej zmiany, np. jej zarysy, marginesy czy też kształty mikrozwapnień.
Opis badania mammograficznego powinien zawierać ocenę stwierdzanych zmian morfologicznych, końcowe wnioski i zalecenia dalszego postępowania. Dla standaryzacji opisu charakteru zmian w obrębie piersi powstał system Breast Imaging Reporting and Data System (BI-RADS), czyli sposób klasyfikacji zmian w obrębie piersi widocznych w badaniach obrazowych mammografii, USG czy też MR.2
Kategoria BI-RADS 0 wskazuje na potrzebę wykonania dalszych badań obrazowych i/lub porównania z poprzednimi badaniami. Ta kategoria jest zarezerwowana dla badań, które wymagają dalszej diagnostyki obrazowej lub porównania z poprzednimi zdjęciami,...
