Okołoporodowe pęknięcia krocza – częstość występowania, czynniki ryzyka, następstwa oraz sposoby zapobiegania

Jarosław Kalinka, Marta Baczyńska

Klinika Perinatologii, I Katedra Ginekologii i Położnictwa UM w Łodzi

Adres do korespondencji: Prof. dr hab. n. med. Jarosław Kalinka, Klinika Perinatologii, I Katedra Ginekologii i Położnictwa UM w Łodzi, ul. Wileńska 37, 94-029 Łódź; e-mail: j.kalinka@csk.am.lodz.pl

Ginekologia po Dyplomie 2014;16(1):28-32

Okołoporodowe pęknięcia krocza są najczęstszymi urazami, jakich doznają kobiety w czasie porodu. Poporodowe urazy krocza są związane z licznymi negatywnymi następstwami dla zdrowia i późniejszej jakości życia kobiet. Jak wiadomo, porody zabiegowe są najsilniejszymi czynnikami ryzyka urazów krocza, jednak nawet porody uznane za fizjologiczne mogą powodować uszkodzenie mięśni przepony moczowo-płciowej.1 Najczęstszymi spośród poporodowych urazów tkanek miękkich kanału rodnego są pęknięcia krocza i szyjki macicy. W zapobieganiu okołoporodowym urazom krocza konieczne są: dokładna znajomość czynników ryzyka, odpowiednie prowadzenie porodu, znajomość rekomendacji oraz doświadczenie położnika i położnej prowadzących poród.

Epidemiologia i klasyfikacja okołoporodowych urazów krocza

Według danych brytyjskich aż 80% kobiet doznaje urazu w czasie porodu z czego 60-70% urazów krocza wymaga zaopatrzenia chirurgicznego.2 Do uszkodzenia zwieracza odbytu dochodzi natomiast u 3% rodzących w grupie pierwiastek oraz 0,8% w grupie kobiet, które urodziły przynajmniej jedno dziecko.3 W badaniu przeprowadzonym w Polsce stwierdzono uraz krocza I stopnia u 29% pacjentek, II stopnia u 3% pacjentek, natomiast uszkodzenie zwieracza w 0,4% porodów. W badaniu tym aż u 95,7% pacjentek nacięto krocze.4

Klasyfikacja śródporodowych urazów krocza

Śródporodowe urazy krocza dzielimy według międzynarodowej klasyfikacji pęknięć krocza następująco:5

  • Stopień I – uraz obejmujący skórę i błonę śluzową pochwy
  • Stopień II – uraz mięśni krocza (mięsień opuszkowo-gąbczasty, mięsień kulszowo-jamisty, mięsień poprzeczny-powierzchowny krocza), bez mięśnia zwieracza odbytu
  • Stopień III – uraz krocza oraz kompleksu zwieraczy
    • IIIa – uszkodzenie obejmuje <50% zwieracza zewnętrznego odbytu
    • IIIb – uszkodzenie obejmuje >50% zwieracza zewnętrznego odbytu
    • IIIc – uraz zwieracza zewnętrznego i wewnętrznego odbytu
  • Stopień IV – uraz krocza, kompleksu zwieraczy oraz błony śluzowej odbytu

Konsekwencje urazów tkanek miękkich kanału rodnego i/lub struktur miednicy mniejszej

Do najczęstszych następstw urazów krocza należą: krwotoki, zakażenia związane z nieprawidłowym gojeniem się ran, ból, przetoki, a w późniejszym czasie nietrzymanie stolca i gazów oraz pogorszenie jakości życia seksualnego.

Częstymi następstwami odległymi porodów drogami i siłami natury są nietrzymanie stolca i gazów, dyspareunia oraz ból w okolicy krocza.6

Fenner i wsp. w swoim badaniu dotyczącym długoterminowych konsekwencji zdrowotnych po porodach, w których doszło do uszkodzenia zwieracza odbytu, nietrzymanie stolca stwierdzili u 10% pacjentek; powikłanie to występowało u 3% pacjentek, u których ...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Czynniki ryzyka pęknięcia krocza

Czynniki ryzyka okołoporodowych urazów krocza można podzielić na trzy grupy: matczyne, płodowe oraz związane z przebiegiem porodu. Do czynników matczynych zwiększających ryzyko [...]

Sposoby zapobiegania okołoporodowym urazom krocza

Prewencja śródporodowych urazów krocza stanowi jeden z najistotniejszych problemów położnictwa. Wiele spośród obecnie stosowanych metod zapobiegania urazom śródporodowym u matki ma nadal nieudowodnioną [...]

Podsumowanie

Śródporodowe urazy krocza są istotnym problemem współczesnej perinatologii, rzutują na późniejszą jakość życia pacjentek oraz na stan ich zdrowia fizycznego i psychicznego. [...]
Do góry