Kardiologia interdyscyplinarna

Redaktor działu: prof. dr hab. n. med. Edyta Płońska-Gościniak Klinika Kardiologii PUM, Szczecin

Znaczenie badania ergospirometrycznego i skal oceny ryzyka sercowo-naczyniowego w kwalifikacji chorych do niekardiologicznych zabiegów operacyjnych

Dorota Bednarska, Władysław Sinkiewicz

II Katedra i Klinika Kardiologii, Collegium Medicum w Bydgoszczy, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Adres do korespondencji: prof. dr hab. n. med. Władysław Sinkiewicz dr n. med. Dorota Bednarska II Katedra i Klinika Kardiologii Collegium Medicum w Bydgoszczy Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Szpital Uniwersytecki Nr 2 ul. Ujejskiego 75, 85-168 Bydgoszcz, e-mail: wsinkiewicz@cm.umk.pl

Kardiologia po Dyplomie 2014; 13 (6): 47-52

Wprowadzenie

W ostatnich latach obserwuje się znaczący postęp w zakresie metod chirurgicznego leczenia wielu chorób. Postęp medycyny i wydłużenie średniego czasu życia człowieka powodują, że operacjom różnego typu poddawani są coraz starsi i bardziej schorowani pacjenci. Ocena ryzyka przedoperacyjnego ma więc istotne znaczenie, ponieważ z jednej strony pozwala wyróżnić chorych najbardziej zagrożonych zgonem w okresie okołooperacyjnym, uzasadniając podjęcie u nich procedur diagnostyczno-leczniczych mających na celu zmniejszenie tego ryzyka. Różnego rodzaju powikłania okołozabiegowe występują w 3-10% wszystkich operacji, z czego 40% stanowią powikłania sercowo-naczyniowe [1]. Częstość ta jest różna w zależności od grupy czynników ryzyka zależnych od samego chorego, jak i rodzaju operacji i może sięgać nawet 20-40% incydentów zawału mięśnia sercowego w grupie wysokiego ryzyka [2,3]. Mimo postępów diagnostyki i terapii, zawał mięśnia sercowego w czasie zabiegu operacyjnego jest obarczony bardzo niekorzystnym rokowaniem [4-6]. Wśród pacjentów, u których w okresie okołooperacyjnym dochodzi do zawału serca, śmiertelność szpitalna wynosi 15-25%, a zawał mięśnia sercowego w okresie okołooperacyjnym niezakończony zgonem stanowi niezależny czynnik ryzyka zgonu z przyczyn sercowych lub kolejnego zawału mięśnia sercowego w ciągu kolejnych 6 miesięcy [2]. Ponadto w szpitalu umiera 65% pacjentów po zatrzymaniu krążenia w okresie okołooperacyjnym. W obserwacji Dryji i wsp. 30-dniowa śmiertelność pacjentów w Polsce z ostrym zespołem wieńcowym i przetrwałym uniesieniem odcinka ST (STEMI), niepowiązanym z niekardiochirurgicznym zabiegiem operacyjnym, wynosiła średnio 8,3%, z czego 12,7% dotyczyło chorych leczonych zachowawczo (bez reperfuzji), 7,9% – leczonych trombolitycznie i 5,5% – leczonych PCI [7]. Z kolei w badaniu Szyguły-Jurkiewicz i wsp. u pacjentów z ostrym zespołem wieńcowym bez przetrwałego uniesienia odcinka ST (NSTEMI) ogólna śmiertelność wynosiła 2,98%, z czego wśród pacjentów leczonych PCI wynosiła ona 1,36%, wśród leczonych CABG – 8,33%, a poddanych terapii zachowawczej – 6,07% [8].

Metody oceny ryzyka przedoperacyjnego

Z powodu niekorzystnych wskaźników epidemiologicznych i prognostycznych związanych z wystąpieniem okołooperacyjnego incydentu sercowo-naczyniowego podejmuje się próby stratyfikacji ryzyka u pacjentów poddawanych zabiegom planowym, by przez wykonanie określonych procedur diagnostycznych i terapeutycznych, ryzyko to przynajmniej zmniejszyć [3,9].

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Charakterystyka badania ergospirometrycznego

Ergospirometryczna próba wysiłkowa (cardiopulmonary exercise testing, CPET) jest połączeniem próby wysiłkowej z pomiarem gazów w powietrzu oddechowym. Umożliwia globalną ocenę układu [...]

Znaczenie badania ergospirometrycznego w kwalifikacji do zabiegów operacyjnych

Era ergospirometrii w medycynie zabiegowej rozpoczęła się od obserwacji prowadzonych w latach 80. XX wieku, które wykazały, że po dużych zabiegach [...]

Podsumowanie

Badania czynnościowe układu krążenia zyskują coraz większe znaczenie jako metody stratyfikacji ryzyka chorych obciążonych wieloma chorobami. Jednym z nich jest ergospirometria [...]
Do góry