Istotne problemy współczesnej fakoemulsyfikacji

lek. Joanna Szymor
lek. Sylwia Frątczak
prof. nadzw. dr hab. n. med. Piotr Jurowski

Klinika Okulistyki i Rehabilitacji Wzrokowej Uniwersytetu Medycznego w Łodzi

Praca powstała dzięki wsparciu grantu Uniwersytetu Medycznego w Łodzi nr 502-03/5-009-01/502-54-082.

Adres do korespondencji: lek. Joanna Szymor, Klinika Okulistyki i Rehabilitacji Wzrokowej USK im. WAM w Łodzi, ul. Żeromskiego 113, 90-549 Łódź.

Usprawnienia wprowadzane stale w technice fakoemulsyfikacji zwiększają skuteczność i bezpieczeństwo tego zabiegu.

Światowa Organizacja Zdrowia szacuje, że z powodu pogorszenia widzenia cierpi obecnie około 285 milionów osób. Jak podają autorzy tych opracowań głównymi przyczynami upośledzenia widzenia są wady refrakcji (43%) oraz zaćma (33%), która odpowiada za ponad 50% przypadków istotnego obniżenia ostrości wzroku.1 Opracowania statystyczne podają, że do 2030 r. u 25% osób po 65 r.ż. i aż u 50% osób po 80 r.ż. rozwinie się zaćma, która będzie wymagać operacji. Operacja zaćmy jest obecnie najczęściej wykonywaną procedurą chirurgiczną w okulistyce. Biorąc pod uwagę tak znaczną liczbę osób kwalifikowanych do operacji oraz duże oczekiwania chorych, dąży się, aby nowoczesne systemy operacyjne do fakoemulsyfikacji cechowały niezawodność, znaczna wydajność i bezpieczeństwo.

Dzisiejsza fakoemulsyfikacja, wywodząca się z pierwotnej techniki Kelmana z początku lat 70. XX wieku, w znacznej mierze zmieniła charakter, a uzyskiwane obecnie wyniki czynnościowe pozwalają sądzić, że osiągnięcie wymienionych celów jest w pełni możliwe.

Preparaty wiskoelastyczne OVD

Szczególne znaczenie dla skuteczności i bezpieczeństwa fakoemulsyfikacji miało wprowadzenie w latach 80. XX wieku preparatów wiskoelastycznych OVD (ophthalmic viscosurgical devices). Stosowanie zasad wiskochirurgii umożliwiło wykonywanie trudnych etapów operacji dzięki utrzymywaniu odpowiedniej głębokości komory przedniej podczas manipulacji narzędziami lub wszczepiania soczewki wewnątrzgałkowej (IOL – intraocular lens). Poprawiło także możliwości ochrony śródbłonka rogówki podczas aktywnej fakoemulsyfikacji.2 Pierwszym wprowadzonym do praktyki klinicznej materiałem wiskoelastycznym użytym w chirurgii oka był Healon (1% hialuronian sodu) zsyntetyzowany przez Balazsa w 1979 r.

Mimo znacznych postępów technologicznych, w wykonywanych obecnie operacjach fakoemulsyfikacji preparaty wiskoeleastyczne pozostają jednymi z najistotniejszych substancji stosowanych śródoperacyjnie. Współcześnie wszystkie OVD składają się przynajmniej z jednej spośród trzech substancji wiskoelastycznych – hialuronianu sodu, siarczanu chondroityny lub hydroksypropylmetylocelulozy. Względna różnorodność OVD oraz umiejętne ich łączenie lub zmiana stężeń substancji pozwalają na uzyskanie odmiennych właściwości fizykochemicznych i zwiększenie liczby preparatów na rynku.

Z punktu widzenia właściwości reologicznych wśród OVD można wyróżnić preparaty:

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Preparaty wiskoelastyczne OVD

Szczególne znaczenie dla skuteczności i bezpieczeństwa fakoemulsyfikacji miało wprowadzenie w latach 80. XX wieku preparatów wiskoelastycznych OVD (ophthalmic viscosurgical devices). Stosowanie zasad wiskochirurgii [...]

Techniki iniekcji OVD

Mnogość OVD wpływa także na zmianę techniki ich iniekcji.

Regulacja gospodarki wodnej

Inny istotny problem współczesnej fakoemulsyfikacji to niezbędne zmiany dokonywane wciąż w zakresie tzw. hydrostatyki, czyli regulacji gospodarki płynowej podczas fakoemulsyfikacji. Znaczna dynamika [...]

Laser femtosekundowy

Swoiste zmiany w podejściu do działania urządzeń do fakoemulsyfikacji nastąpiły po wprowadzeniu do praktyki klinicznej techniki podziału jądra z zastosowaniem lasera femtosekundowego. Powstające [...]

Regulacja płynu irygacyjnego i wielkości aspiracji

W trakcie fakoemulsyfikacji z użyciem pompy Venturiego chirurg może też aktywnie nadzorować dynamiczne zjawiska związane z napływem i kierunkiem przepływu płynu irygacyjnego oraz wielkością aspiracji. [...]

Fakoemulsyfikacja preokluzyjna

Biorąc pod uwagę potencjalne powikłania związane ze zjawiskiem przełamania okluzji, istotną zmianą technologiczną jest tzw. fakoemulsyfikacja preokluzyjna. Wprowadzone tu tzw. inteligentne [...]

Zapobieganie urazom

Oprócz głównego celu, jakim jest efektywne usunięcie zaćmy, współczesna fakoemulsyfikacja zakłada działania zapewniające bezpieczeństwo operacji. Wyjątkowo ważna jest ochrona struktur wewnątrzgałkowych [...]

Podsumowanie

Postępy obserwowane w technice fakoemulsyfikacji już dzisiaj skutkują poprawą bezpieczeństwa i znaczną efektywnością operacji. Wydaje się, że zmieniające się trendy w chirurgii zaćmy, w tym [...]
Do góry