Oko w oko z temidą

Przypadek Bożeny G., czyli gdy pacjent żąda odszkodowania (część 2)

Krzysztof Izdebski

Prawnik, specjalista prawa medycznego, Rzecznik Praw Lekarza Kujawsko-Pomorskiej Izby Lekarskiej w Toruniu

Adres do korespondencji: Krzysztof Izdebski, Rzecznik Praw Lekarza Kujawsko-Pomorskiej Okręgowej Izby Lekarskiej w Toruniu, e-mail: izdebski77@gmail.com

W poprzedniej części artykułu omówiłem warunki zawarcia ugody z pacjentem, który oskarża lekarza o popełnienie błędu medycznego. W Polsce ugody w sprawach medycznych zawiera się jednak rzadko, dużo częściej pacjenci dochodzą swoich praw w postępowaniach karnych. Jak zachować się w sytuacji, gdy lekarz występuje przed organami wymiaru sprawiedliwości jako świadek, podejrzany lub oskarżony?

WPROWADZENIE

Coraz częściej zdarzają się sytuacje, w których lekarz występuje przed organami wymiaru sprawiedliwości – w postępowaniu karnym jako świadek lub podejrzany/oskarżony. Do zdarzeń takich dochodzi i będzie dochodzić wcale nie dlatego, że prokuratury szczególnie celują w kierowaniu aktów oskarżenia przeciwko lekarzom (choć przyznać należy, że specjalne zespoły prokuratorskie ds. błędów medycznych, powołane ostatnio decyzją Ministra Sprawiedliwości, nie poprawiają atmosfery wykonywania zawodu lekarza). Wzrost liczby postępowań karnych z udziałem lekarzy wynika jednak z prozaicznej przyczyny: z punktu widzenia pacjenta, który oskarża lekarza o błąd w sztuce, takie postępowanie jest po prostu bardziej ekonomiczne i racjonalne.

Postępowanie karne – wygodniejsze dla pacjenta

Jeżeli pacjent ma zastrzeżenia do lekarza, uznając, że padł ofiarą błędu w sztuce lekarskiej, może skorzystać z dwóch rozwiązań pozwalających mu na pociągnięcie lekarza do odpowiedzialności prawnej, w tym odpowiedzialności finansowej.

Pacjent może wejść na drogę postępowania cywilnego, kierując przeciwko lekarzowi (szpitalowi) pozew o błąd w sztuce lekarskiej. Wytoczenie takiego procesu często będzie dla pacjenta kosztowne (jeśli nie uzyska sądowego zwolnienia od kosztów sądowych). Co do zasady, będzie musiał uiścić opłatę w wysokości 5% dochodzonego roszczenia. Pacjent może również zostać wezwany przez rozpoznający jego sprawę sąd do wniesienia zaliczki na poczet opinii biegłych. Kolejny koszt, który z dużym prawdopodobieństwem się pojawi, wiąże się z opłaceniem adwokata lub radcy prawnego. Sprawy z zakresu prawa medycznego są na tyle skomplikowane i specyficzne, że dobrze jest zapewnić sobie profesjonalne zastępstwo procesowe. Koszty finansowe, o których w tym momencie wspominamy, wzrosną w sytuacji, gdy pacjent proces przegra – będzie on wówczas (z dużą dozą prawdopodobieństwa) obciążony kosztami postępowania, w tym kosztami zastępstwa procesowego strony przeciwnej, reprezentowanej przez profesjonalnego pełnomocnika procesowego.

Widzimy zatem, że proces cywilny łączy się dla pacjenta ze znacznymi wydatkami i dużą niepewnością co do rozstrzygnięcia. Pacjent bowiem może być subiektywnie szczerze przekonany o tym, że padł ofiarą błędu lekarskiego, jednak postępowanie sądowe,...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Lekarz jako świadek w postępowaniu karnym – obowiązek zachowania tajemnicy lekarskiej

Jeśli rozpocznie się postępowanie karne (w fazie przygotowawczej prowadzone lub nadzorowane przez prokuratora) w sprawie dotyczącej naszego pacjenta, możemy być wezwani (w szczególności gdy [...]

Lekarz świadkiem w sprawie cywilnej

W tym miejscu należy krótko nawiązać do kwestii zeznawania na okoliczności objęte tajemnicą lekarską w postępowaniu cywilnym. Procedura cywilna w odróżnieniu od procedury karnej [...]

Art. 261 kpc

§ 1. Nikt nie ma prawa odmówić zeznań w charakterze świadka, z wyjątkiem małżonków stron, ich wstępnych, zstępnych i rodzeństwa oraz powinowatych w tej samej [...]

Wracając do postępowania karnego…

Ważne, aby pamiętać, że świadek może przyjść na przesłuchanie w towarzystwie pełnomocnika – adwokata czy radcy prawnego. To ważna informacja, szczególnie w sytuacji, [...]

Art. 182. [Prawo do odmowy składania zeznań]

§ 1. Osoba najbliższa dla oskarżonego może odmówić zeznań.

Art. 183. [Prawo do odmowy udzielenia odpowiedzi na pytanie]

§ 1. Świadek może uchylić się od odpowiedzi na pytanie, jeżeli udzielenie odpowiedzi mogłoby narazić jego lub osobę dla niego najbliższą [...]

Lekarz jako podejrzany

Kiedy postępowanie karne przybierze niekorzystny kierunek i będziemy jawić się prokuratorowi (na podstawie zgromadzonych wcześniej materiałów) jako osoby, przeciwko którym można skierować [...]

Warunkowe umorzenie postępowania – plusy i minusy

W niektórych sprawach (szczególnie tych o mniejszym ciężarze gatunkowym) prokurator może zaproponować nam, że zamiast kierowania do sądu aktu oskarżenia wystąpi do niego [...]

Jeszcze krótko o postępowaniu cywilnym: przyczynienie się pacjenta do powstania szkody

W procesach cywilnych, w których pacjent dochodzi wobec lekarza roszczeń odszkodowawczych, ponieważ uważa go za jedyną osobę winną wystąpienia szkody, nierzadko mamy do [...]
Do góry