Minisympozjum dermatologia

Fotodermatozy idiopatyczne o podłożu immunologicznym

Joanna Narbutt

Katedra i Klinika Dermatologii i Wenerologii UM w Łodzi

Adres do korespondencji: Prof. dr hab. n. med. Joanna Narbutt, Katedra i Klinika Dermatologii i Wenerologii UM w Łodzi, pl. Hallera 6, 90-647 Łódź, e-mail: joanna.narbutt@umed.lodz.pl

Pediatria po Dyplomie 2014;18(6):10-13

Słowa kluczowe

promienie UV, fotodermatozy, fotoprotekcja

Wprowadzenie

Promieniowanie ultrafioletowe (UV) i światło widzialne są czynnikami zaangażowanymi w patogenezę chorób zwanych fotodermatozami; mogą też zaostrzać przebieg niektórych chorób zapalnych i o podłożu immunologicznym.

Promienie UVC (długość fali 200-290 nm) są całkowicie absorbowane przez warstwę ozonową, stąd nie wpływają bezpośrednio na człowieka. UVC ma silne właściwości rumieniotwórcze oraz mutagenne.

Promienie UVB (długość fali 290-320 nm) docierają do granicy skórno-naskórkowej, natomiast UVA (320-400 nm) penetrują znacznie głębiej, do skóry właściwej. Promienie UV mają działanie immunosupresyjne i istotnie wpływają na zdrowie człowieka. Znane są działania natychmiastowe i odległe promieni UV. Do natychmiastowych zalicza się rumień, oparzenie i wzmożoną pigmentację, do odległych – przyspieszone starzenie się skóry oraz udział w powstawaniu nowotworów skóry, głównie raków podstawno- i kolczystokomórkowych, ale również czerniaka.

Fotonadwrażliwość jest definiowana jako nieprawidłowa reakcja skóry zachodząca pod wpływem ekspozycji na promienie UV lub światło widzialne. Charakteryzuje się powstawaniem zmian rumieniowo-obrzękowych i powodowaniem silnego świądu. Zmiany są ograniczone do miejsc eksponowanych na światło słoneczne. Choroby przebiegające z nadwrażliwością na promienie UV i/lub światło widzialne rzadko występują u dzieci i obejmują różnorodne schorzenia. Większość z nich ma podłoże genetyczne lub wynika z zaburzeń metabolicznych. Wyróżnia się również choroby o podłożu immunologicznym.

Osobną grupę stanowią reakcje fototoksyczne oraz dermatozy ulegające zaostrzeniu pod wpływem ekspozycji na promienie UV, do których należą m.in. atopowe zapalenie skóry (3% przypadków), choroba Dariera, choroby tkanki łącznej (toczeń rumieniowaty układowy, zapalenie skórno-mięśniowe). Większość tych chorób rozwija się u dzieci poniżej 15 roku życia, najczęściej rozpoznaje się polimorficzną osutkę świetlną.1-3

Rozpoznanie

W rozpoznaniu fotodermatozy niezwykle ważne jest zebranie wywiadu od chorego. Szczególną uwagę należy zwrócić na jego wiek i okres powstania objawów, porę roku, czas wystąpienia zmian od ekspozycji na promieniowanie UV i czas ich utrzymywania się,...

Fotodermatozy o podłożu immunologicznym

Do fotodermatoz o podłożu immunologicznym zalicza się polimorficzną osutkę świetlną, pokrzywkę świetlną, opryszczki ospówkowate oraz świerzbiączkę letnią. Patogeneza tych chorób nie jest do końca poznana, bierze się pod uwagę udział czynników gene...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Polimorficzna osutka świetlna

Polimorficzna osutka świetlna (polymorphous light eruption, PLE) występuje zarówno u dorosłych, jak i u dzieci. U ponad połowy pacjentów stwierdza się dodatni wywiad rodzinny. Częstość [...]

Pokrzywka świetlna

Pokrzywka świetlna (solar urticaria) jest bardzo rzadko występującą chorobą, powstającą w pierwszym mechanizmie immunologicznym, zależnym od IgE. Występuje w każdej grupie wiekowej, u dzieci [...]

Opryszczki ospówkowate

Opryszczki ospówkowate (hydroa vaciniforme) są rzadką fotodermatozą występującą wyłącznie u dzieci i ustępującą wraz z wiekiem. Zmiany zazwyczaj zaczynają się w 8 roku życia, częściej [...]

Świerzbiączka letnia

Świerzbiączka letnia (actinic prurigo) jest rzadką chorobą, najczęściej spotykaną w populacji azjatyckiej. W patogenezie podkreśla się podłoże genetyczne, u ponad 70% pacjentów stwierdza się [...]
Do góry