Minisympozjum hematologia

Białaczki u dzieci

Michał Matysiak

Katedra i Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii WUM

Adres do korespondencji: prof. dr hab. n. med. Michał Matysiak, Katedra i Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii WUM, ul. Marszałkowska 24, 00-576 Warszawa, e-mail: michal.matysiak@litewska.edu.pl

Pediatr Dypl 2014:18(1):23-26

Słowa kluczowe

ostra białaczka limfoblastyczna, ostra białaczka nielimfoblastyczna, przewlekła białaczka szpikowa

Wprowadzenie

Rokrocznie w Polsce rozpoznawanych jest ok. 1100-1200 nowotworów wieku dziecięcego, wśród których dominują białaczki, stanowiące 26% wszystkich nowotworów dziecięcych. Przytłaczająca większość z nich jest w pełni wyleczalna. Białaczki są chorobami nowotworowymi cechującymi się klonalną proliferacją prekursorowych komórek linii limfoidalnej lub transformacją komórek linii mieloidalnej, monocytowej, erytroidalnej czy megaloblastycznej.

Najczęstszą postacią białaczki wśród dzieci jest ostra białaczka limfoblastyczna (ALL) – około 80% wszystkich białaczek dziecięcych, zaś ostre białaczki nielimfoblastyczne (szpikowe) stanowią 10-15%. Najrzadziej, bo u około 5% dzieci chorych na białaczkę, rozpoznaje się przewlekłą białaczkę szpikową (CML). Od pojawienia się pierwszych objawów klinicznych do rozpoznania białaczki upływa średnio od 2 do 6 tygodni. To wciąż zbyt długo. Przyczyną tego opóźnienia jest w wielu przypadkach bezobjawowy początek choroby. Ponadto często jedyne odchylenia od normy możliwe są do uchwycenia tylko w morfologii krwi obwodowej z rozmazem. U dzieci chorych na białaczkę często występują takie objawy, jak bóle kończyn, brzucha, powiększenie węzłów chłonnych, cechy skazy małopłytkowej.

Objawy

Wypieranie prawidłowego utkania szpiku przez komórki nowotworowe doprowadza do spadku wytwarzania krwinek czerwonych, czyli niedokrwistości, zmniejszenia liczby płytek (małopłytkowości) i do zaburzeń w zakresie krwinek białych (neutropenii). U chorych można zaobserwować wystąpienie gorączki, owrzodzeń w jamie ustnej, nawracające zakażenia, uczucie zmęczenia, osłabienie apetytu, wzmożoną męczliwość, tachykardię, łatwe siniaczenia i krwawienie z błon śluzowych, wybroczyny i podbiegnięcia krwawe, splenomegalię oraz powiększenie wątroby. Bardzo groźnym objawem białaczki jest zespół żyły głównej górnej – cechujący się między innymi sinicą twarzy i dusznością – stanowiący bezpośrednie zagrożenie życia.

Poza zajęciem szpiku i tkanki limfatycznej komórki białaczkowe mogą się lokalizować w ośrodkowym układzie nerwowym, układzie moczowo-płciowym i kostno-mięśniowym, w skórze, sercu czy płucach. Wszędzie tam mogą doprowadzać do powstania nacieków, osłabienia prawidłowej funkcji danego narządu lub układu, a w przypadku zajęcia OUN – stanowić bezpośrednie zagrożenie życia.

Przerzuty nowotworowe są także przyczyną dolegliwości bólowych.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Ostra białaczka limfoblastyczna

Ostra białaczka limfoblastyczna może wystąpić u dziecka w każdym wieku, większość zachorowań obserwowana jest jednak między 3 a 6 rokiem życia. Nowotwór ten występuje [...]

Ostra białaczka nielimfoblastyczna

Drugą pod względem częstości występowania postacią białaczki, a najczęstszą w okresie niemowlęcym, jest ostra białaczka nielimfoblastyczna (ANLL). Cechuje ją nowotworowa proliferacja komórek wywodzących [...]

Przewlekła białaczka szpikowa

Najrzadszą wśród białaczek u dzieci jest przewlekła białaczka szpikowa (CML), której częstość występowania ocenia się na ok. 5%. Choć głównie występuje ona [...]

Podsumowanie

Ostatnie lata przyniosły nie tylko lepsze poznanie biologii i etiopatogenezy chorób nowotworowych, ale także coraz skuteczniejsze metody ich leczenia. Rozpoznanie białaczki przestało [...]
Do góry