Najnowsze wytyczne dotyczące postępowania z chorym na cukrzycę w gabinecie stomatologicznym

Cukrzyca (ang. diabetes mellitus – DM) to grupa chorób metabolicznych charakteryzujących się przewlekłą hiperglikemią wynikającą z zaburzeń sekrecji insuliny lub nieprawidłowego jej działania. Przewlekłej hiperglikemii towarzyszy uszkodzenie, dysfunkcja lub pełna niewydolność różnych narządów, w tym szczególnie wzroku, nerek, nerwów i naczyń krwionośnych. Pacjenci obciążeni tym schorzeniem stanowią istotny odsetek osób zgłaszających się do gabinetu stomatologicznego. Charakterystyczne kliniczne objawy cukrzycy to polidypsja, poliuria, polifagia i znaczna utrata masy ciała w krótkim czasie. W związku z powikłaniami ogólnoustrojowymi, zarówno przewlekłymi, jak i ostrymi, pacjenci ci wymagają szczególnej opieki i przygotowania do leczenia.

Epidemiologia i nowa klasyfikacja

Najnowsze dane WHO wykazują, że obecnie na świecie ponad 9 proc. ludzi powyżej 18. r.ż. cierpi na zaburzenia gospodarki węglowodanowej. W samym roku 2012 ponad 1,5 mln zgonów było spowodowanych powikłaniami wynikającymi z nieprawidłowo kontrolowanej DM.[1,2] Dotychczas obowiązująca klasyfikacja uwzględniała następujące typy cukrzycy: typu 1 (insulinozależna), typu 2 (insulinoniezależna), cukrzyca ciężarnych oraz o znanej etiologii.[3] Najnowsza klasyfikacja Amerykańskiego Towarzystwa Diabetologicznego odrzuca stary podział DM, wskazując na rolę interakcji pomiędzy genetycznymi uwarunkowaniami dysfunkcji komórek β trzustki z czynnikami środowiskowymi, stanami zapalnymi czy rozwojem insulinooporności. Farmakoterapia uzależniona jest od fenotypu powstałej hiperglikemii, a nie jak dotychczas – jedynie typu DM.[4]

Zmiany w obrębie jamy ustnej w przebiegu cukrzycy

Stan przewlekłej hiperglikemii skutkuje zmniejszeniem wydzielania śliny (spoczynkowej i pobudzonej), jak również zwiększeniem w jej składzie glukozy, co prowadzi do rozwoju procesów patologicznych, zarówno w obrębie tkanek twardych zębów, jak i błon śluzowych. Wśród diabetyków stwierdza się większą skłonność do rozwoju choroby próchnicowej, większy odsetek niepowodzeń biologicznego leczenia miazgi, znacznie gwałtowniejszy przebieg jej stanów zapalnych oraz powstawania zmian okołowierzchołkowych. Wyższy poziom fosforu i wapnia w ślinie sprzyja hipermineralizacji twardych tkanek zębów.[5,6]