TEMAT NUMERU

Infekcje związane z grzybami patogennymi w przypadku populacji pediatrycznej są zazwyczaj ograniczone do błon śluzowych i skeratynizowanych struktur, takich jak włosy i naskórek, natomiast rzadziej dotyczą paznokci. Chociaż zwykle przebiegają łagodnie, bez towarzyszących objawów ogólnych, to z uwagi na wysoką zakaźność i łatwość rozprzestrzeniania się stanowią istotny aspekt zdrowia publicznego¹. Co więcej, nawracające lub oporne na leczenie grzybice, spowodowane głównie grzybami drożdżopodobnymi i pleśniami, mogą być pierwszym klinicznym wykładnikiem leżącego u ich podłoża niedoboru odporności. Głębokie postaci grzybic (powodowane m.in. przez Aspergillus spp., Candida spp., Fusarium spp.) mogą zagrażać życiu dzieci cierpiących z powodu rozrostów limforetikularnych, szczególnie ze współwystępującą ciężką neutropenią².

Do najczęstszych powierzchownych infekcji grzybiczych u dzieci należą jednak dermatofitozy (wywołane dermatofitami), łupież pstry oraz drożdżyce (kandydozy).

Grzybice u dzieci – etiologia i obraz kliniczny

Dermatofity

Grzybice dermatofitowe mogą być pochodzenia odzwierzęcego (Microsporum [M.] canis, Trichophyton [T.] mentagrophytes, T. verrucosum, T. equinum) i wówczas charakteryzują się znacznym stanem zapalnym (ryc. 1 i 2). Do zakażenia może dojść także w wyniku kontaktu z chorym człowiekiem (grzyby antropofilne: T. rubrum, T. tonsurans, T. interdigitale, T. schoenleinii, M. audouinii) lub rzadziej grzybami wywodzącymi się z gleby (Nannizzia gypsea). W zależności od lokalizacji wyróżniamy: grzybicę owłosionej skóry głowy, grzybicę skóry gładkiej, grzybicę pachwin, grzybicę stóp i rąk oraz grzybicę paznokci. W przypadku dzieci najczęstsze umiejscowienie dermatofitoz dotyczy owłosionej skóry głowy, przy czym występują one w kilku odmianach różniących się obrazem klinicznym i izolowanym gatunkiem dermatofitu (grzybica drobnozarodnikowa, strzygąca i woszczynowa).

Warto zaznaczyć, że częstość występowania grzybicy owłosionej skóry głowy oraz rodzaj jej czynnika etiologicznego są różne w zależności od regionu geograficznego. Przykładowo w Ameryce Północnej grzybica owłosionej skóry głowy może dotyczyć 3-8% dzieci uczęszczających do szkoły; stwierdza się ją zwłaszcza u pacjentów w wieku 3-9 lat. Za głównego sprawcę uznaje się T. schoenleinii (grzyb antropofilny). Należy pamiętać, że osoby dorosłe często bywają bezobjawowymi nosicielami tego dermatofitu (podobnie jest w przypadku T. tonsurans)^1,3.