Komentarz eksperta
Matczyna hiperglikemia w ciąży
Prof. dr hab. med. Katarzyna Cypryk
Amerykańskie Towarzystwo Diabetologiczne (American Diabetes Association) prezentuje co roku w czasopiśmie „Diabetes Care” swoje stanowisko odnośnie do diagnostyki i terapii cukrzycy. W latach 2011 i 2014 znalazły się aktualizacje dotyczące kryteriów diagnostycznych cukrzycy ciążowej (GDM – Gestational Diabetes Mellitus) oraz postępowania poporodowego u kobiet z GDM. W 2015 roku dodany został cały rozdział zawierający zalecenia dotyczące opieki przedkoncepcyjnej, stosowania leków, celów leczenia i monitorowania przebiegu cukrzycy w czasie ciąży. W zwięzły sposób przedstawiono właściwie wszystkie najważniejsze aspekty diabetologiczno-położnicze. Wart podkreślenia jest fakt, że poziom obecnych zaleceń ma najwyższą moc w zakresie terapii GDM, wszystkie pozostałe to zalecenia na poziomie kategorii B Evidence Based Medicine.
Celem leczenia cukrzycy w ciąży jest uzyskanie takich samych wyników położniczych jak w ogólnej populacji. I choć taką deklarację podjęto w St. Vincent w 1989 roku na spotkaniu reprezentantów rządów, organizacji pacjentów, WHO i IFD regionu europejskiego, to do tej pory nie udało się tego założenia zrealizować, a częstość powikłań u kobiet z cukrzycą przedciążową jest nadal dwa do pięciu razy większa niż w populacji ogólnej.
Terapia skorelowana z wartościami HbA1c
Największym problemem pozostają wady wrodzone, które występują istotnie częściej u potomstwa matek z cukrzycą przedciążową – ryzyko względne wynosi 2,4 (5,0 proc. wobec 2,1 proc.) dla typu 1 i jest tylko nieco większe niż w cukrzycy typu 2 (OR dla DM1 wynosi 1,19 w stosunku do DM2).[1,2] Podobnie śmiertelność okołoporodowa, porody przedwczesne, makrosomia i zachorowalność noworodków pozostają o wiele większe niż w populacji ogólnej. Zatem cukrzyca typu 1 i 2 są równie groźne dla bezpieczeństwa zdrowotnego matek, jak i ich dzieci.
Skąd się biorą powikłania u noworodków
Udowodniono ponad wszelką wątpliwość, że częstość większości powikłań ciąży i powikłań u noworodków jest ściśle skorelowana z wartościami HbA1c u matki.[4,5] Jest to obecnie jedyny wskaźnik kontroli cukrzycy, który ma szerokie zastosowanie w praktyce, jednak trzeba pamiętać o ograniczeniach jego stosowania w czasie ciąży. Podkreślają to eksperci ADA i zalecają opieranie się na pomiarach glikemii w dobieraniu rodzaju terapii oraz przypominają o przyśpieszonym obrocie czerwonokrwinkowym w II i III trymestrze ciąży.
Matczyna hiperglikemia jest niewątpliwie głównym czynnikiem patogenetycznym tych powikłań i dlatego tak ważne miejsce zajmuje szeroko pojęta opieka prenatalna.[3] Należy podkreślić, że cały czas większość ciąż u kobiet z cukrzycą pozostaje nieplan...
