Cięcie cesarskie u ciężarnych z chorobami układu krążenia (część 2)

Rafał Dankowski, Anna Nowicka, Ewa Cieślak, Andrzej Szyszka

Dr n. med. Rafał Dankowski, dr n. med. Anna Nowicka, prof. dr hab. n. med. Andrzej Szyszka, II Klinika Kardiologii Katedry Kardiologii, Uniwersytet Medyczny im. Karol Marcinkowskiego w Poznaniu; Centrum Medyczne HCP Sp. z o.o., lek. Ewa Cieślak, Oddział Ginekologiczno-Położniczy z Patologią Ciąży, ZOZ Poznań-Jeżyce; Szpital Miejski im. Franciszka Raszei w Poznaniu.

Adres do korespondencji: Dr n. med. Rafał Dankowski, II Klinika Kardiologii, Centrum Medyczne HCP Sp. z o.o., ul. 28 Czerwca 1956 r. 194, 61-485 Poznań; email: rafaldan@mp.pl

Ginekologia po Dyplomie 2014;16(3):51-56

Wprowadzenie

W części pierwszej artykułu (styczeń 2014) omówiono zagadnienia ogólne oraz szczegółowo przedstawiono problemy związane z cięciem cesarskim w przypadku występowania wad zastawkowych, wad wrodzonych serca oraz chorób aorty. W części drugiej zostaną omówione: niewydolność serca oraz kardiomiopatie, nadciśnienie tętnicze, ostre zespoły wieńcowe, zaburzenia rytmu serca i choroba zakrzepowo-zatorowa.

Niewydolność serca i kardiomiopatie

Objawy niewydolności serca w czasie ciąży mogą wystąpić w przebiegu chorób występujących przed ciążą lub de novo, zwłaszcza w okresie tuż przed porodem, gdy są wyrazem rozwijającej się kardiomiopatii okołoporodowej. Spośród nich najważniejsze to: duszność wysiłkowa lub spoczynkowa, która nasila się w pozycji leżącej, tachykardia, obecność III tonu i rytm cwałowy, przepełnienie żył szyjnych, zastój w krążeniu płucnym, obrzęki obwodowe. Objawy rozwijającej się niewydolności serca mogą być niestety mylnie interpretowane i uznane za zmiany typowe w przebiegu ciąży. Stąd ważna rola szczegółowo zebranego wywiadu, dokładnego badania przedmiotowego z osłuchaniem oraz badań dodatkowych. Badanie echokardiograficzne z oceną frakcji wyrzutowej lewej komory (LVEF) jest najważniejsze dla potwierdzeniu rozpoznania i oceny ryzyka oraz ustalenia sposobu postępowania.

Ryzyko sercowo-naczyniowe u matki według zmodyfikowanej klasyfikacji WHO, którą przedstawiono w pierwszej części artykułu,1 ustala się na podstawie nasilenia objawów (klasyfikacja NYHA) oraz funkcji lewej komory określanej na podstawie LVEF.

Niewielkie upośledzenie funkcji lewej komory i kardiomiopatia przerostowa, w zależności od stanu pacjentki, zaliczane są do II lub III klasy wg WHO. Natomiast LVEF <30% lub objawy w III i IV stopniu NYHA kwalifikują pacjentkę do najwyższej, IV klasy ryzyka wg WHO. Konieczny jest intensywny nadzór kardiologiczny i ginekologiczny przez całą ciążę, poród i połóg.

Leczenie niewydolności serca powinno być zgodne z wytycznymi dotyczącymi terapii ostrej i przewlekłej niewydolności serca.2 U wszystkich pacjentek zaleca się stosowanie β-adrenolityków, o ile są dobrze tolerowane. Preferowane są β1-adrenolityki (np. metoprolol). Ze względu na ryzyko wystąpienia bradykardii, hipoglikemii oraz depresji ośrodka oddechowego u noworodka należy monitorować jego stan przez 24-48 godzin po porodzie.

W przypadku zastoju w krążeniu płucnym można stosować diuretyki (furosemid, hydrochlorotiazyd). Należy unikać podawania spironolaktonu, zwłaszcza w I trymestrze ciąży. Bezpieczeństwo stosowania eplerenonu nie jest znane. Terapia wszystkimi lekami ...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Nadciśnienie tętnicze

Nadciśnienie tętnicze w czasie ciąży niesie ze sobą ryzyko ciężkich powikłań u matki i dziecka. Dotyczy około 15% ciąż i jest częstą przyczyną hospitalizacji przed [...]

Ostre zespoły wieńcowe i zawał serca

Ostre zespoły wieńcowe (OZW) stanowią niejednolitą grupę schorzeń, która obejmuje niestabilną dławicę piersiową, zawał serca bez uniesienia odcinka ST (NSTEMI) oraz [...]

Zaburzenia rytmu serca i przewodzenia

Zaburzenia rytmu serca i przewodzenia stanowią dużą i niejednorodną grupę schorzeń. Z praktycznego punktu możemy je podzielić na rytmy wolne (bradyarytmie) i szybkie (tachyarytmie). W drugiej [...]

Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa

Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa (venous thromboembolism, VTE) obejmuje zatorowość płucną (pulmonary embolism, PE) oraz zakrzepicę żył głębokich (deep vein thrombosis, DVT). W czasie [...]
Do góry