Redaktorzy działu: lek. Marta Załęska-Kocięcka, lek. Piotr Góral Klinika Intensywnej Terapii Kardiologicznej, Instytut Kardiologii, Warszawa

Doniesienia ostatniego miesiąca

Kardiologia po Dyplomie 2012; 11 (7): 65-68

Częstość groźnych komorowych zaburzeń rytmu w STEMI

Częstość występowania groźnych komorowych zaburzeń rytmu w przebiegu zawału mięśnia sercowego z uniesieniem odcinka ST (STEMI) szacowana jest nawet na 20%. Autorzy prospektywnego rejestru opublikowanego w American Journal of Emergency Medicine postanowili ocenić częstość i czynniki predykcyjne wystąpienia poważnych komorowych zaburzeń rytmu w grupie 510 chorych ze STEMI leczonych inwazyjnie w latach 2006-2008.

Do badania włączono chorych przyjętych do szpitala w pierwszej dobie od wystąpienia objawów niedokrwienia. W trakcie obserwacji szpitalnej złośliwe komorowe zaburzenia rytmu serca, definiowane jako migotanie komór lub utrwalony częstoskurcz komorowy (VT/VF) wymagający defibrylacji lub dożylnego leczenia antyarytmicznego z powodu niestabilności hemodynamicznej, wystąpiły u 24 chorych (4,7%). U 80 pacjentów (16%) zarejestrowano nieutrwalony częstoskurcz komorowy. W analizie wieloczynnikowej stosowanie leków beta-adrenolitycznych (iloraz szans [OR], 0,33, 95% przedział ufności [PU] 0,11-1,0, p <0,05) i hematokryt >39% (OR 0,3, 95% PU 0,11-0,8, p <0,02) zmniejszały częstość VT/VF, a prawdopodobnym czynnikiem ryzyka wystąpienia VT/VF była liczba leukocytów ≥12 000/μl (OR 2,71, 95% PU 0,99-7,74, p <0,05). 60% poważnych komorowych zaburzeń rytmu wystąpiła w pierwszych 24 godzinach od przyjęcia, w drugiej dobie monitorowania – 32%, a >48 godzin od hospitalizacji – 8%.

Wyniki rejestru wskazują, że częstość groźnych komorowych zaburzeń rytmu w przebiegu STEMI leczonego inwazyjnie wynosi blisko 5%. Czas wystąpienia poważnych komorowych zaburzeń rytmu w 92% dotyczy pierwszych 48 godzin hospitalizacji, co wskazuje na konieczność co najmniej dwudniowego monitorowania chorych ze STEMI na oddziale intensywnej terapii kardiologicznej.

Am J Emerg Med 2012; 30:580-586

Esomeprazol skuteczniejszy od famotydyny w zapobieganiu krwawieniom z przewodu pokarmowego

Konsensus amerykańskich towarzystw naukowych oraz polski konsensus grupy roboczej w sprawie zasad prewencji powikłań żołądkowo-jelitowych w trakcie leczenia przeciwpłytkowego zalecają stosowanie inhibitora pompy protonowej (IPP) w przypadku podwójnego leczenia przeciwpłytkowego (dual antiplatelet therapy, DAPT), szczególnie jeśli stwierdza się inne czynniki ryzyka, takie jak wywiad w kierunku choroby wrzodowej i krwawień z przewodu pokarmowego. Mimo tego nie przeprowadzono dotychczas prospektywnego badania porównującego różne metody zapobiegania krwawieniom z górnego odcinka przewodu pokarmowego (GOPP) u chorych z ostrym zespołem wieńcowym (OZW).

Na łamach American Journal of Gastroenterology przedstawiono wyniki randomizowanego badania z podwójnie ślepą próbą oceniającego skuteczność esomeprazolu (IPP) w dawce 20 mg na dobę w zapobieganiu krwawieniom z GOPP w porównaniu ze skutecznością famotydyny (antagonistą receptora H2) stosowanej w dawce 40 mg na dobę u chorych z OZW leczonych kwasem acetylosalicylowym i klopidogrelem oraz enoksaparyną lub lekami trombolitycznymi. Czas badania wynosił 4-52 tygodnie w zależności od długości stosowania DAPT. Średni czas obserwacji wynosił 19,2 tygodnia w grupie esomeprazolu i 17,6 tygodnia w grupie famotydyny. Charakterystyka kliniczna i demograficzna obu grup oraz terapia OZW nie różniły się w badanych grupach. Potwierdzone w badaniu endoskopowym krwawienie z GOPP wystąpiło u 1 z 163 chorych leczonych esomeprazolem (0,6%) i 9 z 148 pacjentów leczonych famotydyną (6,1%) (iloraz zagrożeń [HR] 0,095, 95% przedział ufności [PU] 0,005-0,504, test log-rank, p=0,0052).

Wyniki badania jednoznacznie wskazują na większą skuteczność inhibitora pompy protonowej – esomeprazolu – nad antagonistą receptora H2 – famotydyną – w zapobieganiu krwawieniom z przewodu pokarmowego u chorych z ostrym zespołem wieńcowym leczonych dwoma lekami przeciwpłytkowymi.

Am J Gastroenterol 2012; 107 (3):389-396

Kwas acetylosalicylowy zapobiega nawrotom żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej

Roczne ryzyko nawrotu idiopatycznej żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej (ŻChZZ) po zaprzestaniu leczenia przeciwzakrzepowego wynosi 10%. Przedłużona terapia przeciwzakrzepowa antagonistami witaminy K zmniejsza ryzyko nawrotu ŻChZZ o 60-90%, jednak związana jest z koniecznością regularnego monitorowania laboratoryjnego.

W New England Journal of Medicine ukazały się wyniki wieloośrodkowego podwójnie zaślepionego badania randomizowanego WARFASA (Warfarin and Aspirin Study) oceniającego skuteczność i bezpieczeństwo przedłużonej terapii kwasem acetylosalicylowym w profilaktyce nawrotu ŻChZZ. Chorzy z pierwszym epizodem idiopatycznej ŻChZZ zostali przydzieleni po okresie antykoagulacji antagonistą witaminy K trwającym 6-18 miesięcy do grupy leczonej przez 2 lata kwasem acetylosalicylowym w dawce 100 mg (n=205) lub do grupy placebo (n=197). Grupy aktywnego leczenia i placebo nie różniły się istotnie wyjściową charakterystyką kliniczną i demograficzną. Do nawrotu ŻChZZ doszło u 28 chorych leczonych kwasem acetylosalicylowym (6,6% na rok) i u 43 pacjentów w grupie placebo (11,2% na rok) (iloraz zagrożeń [HR] 0,58, 95% przedział ufności [PU] 0,36-0,93, p=0,02). Badane grupy nie różniły się istotnie śmiertelnością ani częstością występowania poważnych i istotnych klinicznie krwawień.

Podsumowując, autorzy uznają terapię kwasem acetylosalicylowym za alternatywę dla przedłużonej antykoagulacji po pierwszym epizodzie idiopatycznej ŻChZZ. Należy jednak pamiętać, że skuteczność kwasu acetylosalicylowego w zapobieganiu nawrotom ŻChZZ jest mniejsza w porównaniu z terapią antagonistami witaminy K oraz nowymi doustnymi lekami przeciwzakrzepowymi.

N Engl J Med 2012; 366:1959-1967

Telmisartan zmniejsza stężenie trójglicerydów w przeciwieństwie do innych sartanów

Telmisartan, antagonista receptora dla angiotensyny II (angiotensin II receptor blocker, ARB), ma wyjątkową w tej grupie leków zdolność aktywacji receptora aktywowanego proliferatorami peroksysomów typu gamma (PPAR-γ). PPAR-γ bierze udział w gospodarce tłuszczowej oraz węglowodanowej i stał się celem terapii w cukrzycy.

W International Journal of Cardiology przedstawiono wyniki pierwszej metaanalizy badań, oceniających bezpośrednio wpływ różnych antagonistów receptora dla angiotensyny II w porównaniu z telmisartanem na parametry gospodarki lipidowej. W analizie uwzględniono dane 2571 chorych pochodzące z 22 prospektywnych badań randomizowanych porównujących leczenie telmisartanem z innymi ARB (walsartanem, kandesartanem, losartanem, olmesartanem, irbesartanem i eprosartanem). Analiza nie wykazała istotnych różnic w stężeniu cholesterolu LDL i HDL między grupami telmisartanu i innych ARB. Istotną różnicę na korzyść terapii telmisartanem zaobserwowano natomiast w zmniejszeniu stężenia trójglicerydów w porównaniu z leczeniem innymi ARB (średnia różnica 11,14 mg/dl, 95% przedział ufności [PU] -20,84 do -1,44 mg/dl, p=0,02).

Wyniki metaanalizy sugerują dodatkową korzyść z zastosowania telmisartanu w postaci zmniejszenia stężenia trójglicerydów o 11 mg/dl. Nie wiemy natomiast, czy ten korzystny wpływ metaboliczny wiąże się z redukcją poważnych powikłań sercowo-naczyniowych w porównaniu z leczeniem innymi antagonistami receptora dla angiotensyny II.

Int J Cardiol 2012; 157:403-407

Do góry