Wytyczne wytyczne
Pacjent po utracie przytomności − co powinien wiedzieć lekarz POZ
Utrata przytomności jest zdarzeniem, które budzi dużo obaw u pacjenta i jego bliskich. W zależności od okoliczności i objawów towarzyszących, pacjent po utracie przytomności trafia do szpitala lub do poradni. Zadaniem lekarza w takich sytuacjach jest nie tylko udzielenie pomocy, ale także poszukiwanie możliwego tła doznanych zaburzeń
W sytuacji utraty przytomności należy podkreślić rolę świadków zdarzenia, ponieważ pacjent, którego objawy dotyczą, często nie potrafi sam dokładnie opowiedzieć, co się stało. Do weryfikacji możliwych przyczyn zaburzeń służą badania laboratoryjne, elektrofizjologiczne oraz obrazowe. O sposobie przeprowadzania diagnostyki decyduje stan pacjenta − niektórzy chorzy powinni być diagnozowani w warunkach szpitalnych, natomiast pacjenci stabilni mogą mieć prowadzoną diagnostykę ambulatoryjnie.
Rodzaje zaburzeń świadomości
Do prawidłowej świadomości potrzebne jest funkcjonowanie kory mózgu oraz tworu siatkowatego pnia mózgu. Jeśli dochodzi do uszkodzenia mózgowia, zaburzeń krążenia krwi lub niewydolności oddechowej, wówczas mogą pojawić się zaburzenia świadomości. Można je podzielić na jakościowe i ilościowe, choć w praktyce klinicznej często one współwystępują. Jakościowe zaburzenia świadomości to zaburzenia postrzegania otaczającego świata. Pacjenci są przytomni, jednak upośledzona jest ich analiza rzeczywistości. Stan taki określa się jako majaczenie lub, w poważniejszych przypadkach, splątanie. Towarzyszą mu: pobudzenie psychoruchowe, nadreaktywność na bodźce, objawy wytwórcze oraz pobudzenie układu współczulnego. Ilościowe zaburzenia świadomości dotyczą natomiast stanu przytomności i można je podzielić na patologiczną senność, patologiczny sen głęboki oraz śpiączkę. Jeżeli zaburzenia przytomności są krótkie i ustępują samoistnie, określa się je jako omdlenia. Jeśli natomiast występują objawy przedomdleniowe, ale ostatecznie nie dochodzi do utraty przytomności, mówimy o zasłabnięciu1,2.
Przyczyny utraty przytomności
Omdlenie wazowagalne i wazomotoryczne
W przypadku omdleń wazowagalnych i wazomotorycznych dochodzi do zaburzeń regulacji krążenia krwi zarówno poprzez nieprawidłowe odruchy naczyń krwionośnych, jak i zwolnienie rytmu serca. U osób z tego rodzaju zaburzeniami podczas wstawania z pozycj...
Omdlenia wazowagalne obserwowane są również w okresie dojrzewania, kiedy może dochodzić do zaburzeń regulacji układu wegetatywnego, a także podczas silnego bólu lub stresu. Niektóre osoby mogą też prezentować zespół nadwrażliwych zatok tętnic szyj...
