Odkrycia i technologie
Wpływ sposobu odżywiania i restrykcji żywieniowych u kobiet w ciąży na kształtowanie się zdrowia dziecka
Głód – zamierzony czy nie − w przypadku kobiet, zwłaszcza ciężarnych lub planujących ciążę, jest istotnym czynnikiem determinującym stan zdrowia i pomyślność w życiu dorosłym ich dzieci. Doświadczenie głodu w okresie życia płodowego, podobnie jak na etapie wczesnego dzieciństwa, może mieć długofalowe negatywne konsekwencje
Zmiany klimatyczne stanowią zagrożenie XXI w. i mają ogromny wpływ na wiele aspektów codziennego życia, tym samym w znaczący sposób oddziałując na zdrowie, gospodarkę i środowisko1. W szczególności zwiększone narażenie na niekorzystne czynniki środowiskowe, w tym na anomalie pogodowe we wczesnym okresie życia, może wywierać natychmiastowy, długoterminowy niekorzystny efekt na zdrowie jednostki, objawiający się ryzykiem chorób w późniejszym życiu, ponieważ narażenie następuje w krytycznym okresie rozwoju2. Okazuje się, że ekspozycja na te czynniki, zwłaszcza na wczesnych etapach życia (życie płodowe, okres niemowlęcy), może prowadzić do częściowego niedorozwoju w postaci niskiej masy urodzeniowej, co skutkuje większym ryzykiem choroby niedokrwiennej serca i pojawieniem cukrzycy typu 2 w późniejszych latach życia.
Zdrowie fizyczne i psychiczne przyszłej matki ma kluczowe znaczenie dla zdrowia dziecka, niemniej skutki zmian klimatycznych mogą znacząco wpłynąć na ciążę. Najbardziej groźne wydają się globalne ocieplenie i ekstremalne warunki pogodowe, ponieważ mogą przyczynić się do niedożywienia, zwiększyć ryzyko infekcji, zmniejszyć dostępność bezpiecznego schronienia, co łącznie może przyczynić się do odczuwalnego poziomu stresu3.
Zrozumienie, w jaki sposób zewnętrze czynniki środowiskowe oddziałują na rozwój organizmu, zwłaszcza w początkowych etapach życia, może okazać się kluczowe dla wyjaśnienia zmieniających się częstotliwości występowania chorób kardiometabolicznych4.
Zmiany klimatu – ekspozycja na stres
Ekspozycja kobiety ciężarnej na stres w okresie prenatalnym, spowodowany np. klęską żywiołową, może skutkować niekorzystnym efektem w postaci niskiej masy urodzeniowej dziecka, a to z kolei powoduje zwiększone ryzyko rozwoju dysfunkcji kardiometabolicznych, takich jak nadciśnienie i otyłość, w wieku dorosłym5. Opierając się na wynikach badań epidemiologicznych, dowiadujemy się, że u dzieci matek, które w czasie ciąży doświadczyły zmian klimatycznych (nagły szok temperaturowy, np. fala upałów), wystąpiły niekorzystne skutki okołoporodowe6, wpływające na zdrowie dziecka po urodzeniu, w późniejszym okresie życia.
