Kolejnym objawem wykluczającym dziecko z dalszych szczepień, ale tylko przeciw krztuścowi, jest encefalopatia, która wystąpi w ciągu 7 dni po tym szczepieniu.

Obecnie wiadomo, że taka sytuacja jest kwalifikowana jako NOP jedynie na podstawie związku czasowego ze szczepieniem. Badania wykonane w dużych populacjach dzieci szczepionych nie potwierdziły związku przyczynowo-skutkowego między szczepieniem przeciw krztuścowi a encefalopatią. Postęp badań molekularnych pozwolił na ustalenie, że w znacznej części przypadków opisywanych kiedyś jako przykład encefalopatii poszczepiennej u szczepionych dzieci wykryto chorobę Dravet.¹⁰

Najczęstszym szczepieniem, po którym występują wymienione odczyny poszczepienne, jest DTPw z pełnokomórkowym składnikiem krztuścowym. Aby zmniejszyć ryzyko odczynów poszczepiennych, można zaproponować rodzicom zamianę preparatu na szczepionkę z bezkomórkowym składnikiem krztuścowym (DTPa). W przypadku wystąpienia NOP po DTPw lekarz realizujący dalsze szczepienia w ramach Programu Szczepień Ochronnych ma możliwość zamiany preparatu na DTPa w ramach szczepień bezpłatnych. Nie wymaga to dodatkowych konsultacji, a decyzja należy do lekarza realizującego szczepienia.

Podsumowanie

Zgodnie z podaną w artykule definicją o niepożądanym odczynie poszczepiennym mówimy zawsze wtedy, kiedy zdarzenie medyczne ma związek czasowy z zastosowaniem szczepionki. Najczęściej nie jest ono spowodowane szczepieniem, lecz przypadkową zbieżnością. Objawy, które mają związek ze szczepieniem, mają charakter przemijający i nie pozostawiają trwałych następstw. Bardzo ważnym elementem w procesie szczepienia jest rozmowa z rodzicami na temat odczynów niepożądanych. Pozwoli to przygotować ich na wystąpienie ewentualnych objawów i umożliwi właściwą reakcję. Większość objawów niepożądanych nie stanowi przeciwwskazań do dalszej realizacji szczepień zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych.