Temat numeru
Postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne z dzieckiem moczącym się w nocy
prof. dr hab. n. med. Jacek Zachwieja
- Moczenie nocne – problem, którego nie należy bagatelizować
- Podstawowa i rozszerzona diagnostyka u dziecka moczącego się w nocy
- Przegląd metod terapeutycznych stosowanych u dzieci z problemem bezwiednego oddawania moczu w nocy: regulacja podaży płynów, wykorzystywanie alarmu wybudzeniowego, stosowanie desmopresyny i innych leków
- Postępowanie u pacjentów opornych na zastosowane leczenie
Moczenie nocne (enuresis nocturna) to częste zjawisko w okresie dorastania, będące przyczyną zgłaszania się rodziców z dziećmi do lekarzy rodzinnych lub lekarzy specjalistów. Słusznie stanowi powód do niepokoju, choć w wielu sytuacjach jest odwrotnie – problem ten jest bagatelizowany, a rozwiązanie go pozostawia się naturze i upływającemu czasowi, co sprawia, że dzieci przeżywają ciągłą frustrację, a szereg nieprawidłowości nie zostaje rozpoznanych dostatecznie wcześnie. Ten problem jest często lekceważony również dlatego, że nie stanowi bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia bądź życia dziecka. Panuje pogląd, że moczenie jest jedynie niewinną dolegliwością, i chyba dlatego właśnie nie poświęca mu się należytej uwagi.
Problem jest jednak istotny, dotyczy bowiem około 15% dzieci w wieku 5 lat1,2. Ten wiek jest kluczowy, gdyż od tego momentu przypadłość ta wymaga dokładniejszej oceny, przeprowadzenia badań i włączenia leczenia.
Nie oznacza to jednak, że nie należy tego problemu dostrzegać u młodszych dzieci. Wcześniejsza analiza objawów moczenia nocnego powinna dotyczyć dzieci, u których występują inne okoliczności wskazujące na możliwość występowania wady wrodzonej układu moczowego, zaburzeń neurologicznych, zaburzeń wentylacji oraz bezdechu sennego, zaburzeń jelitowych i innych.
Wszystko to sprawia, że dziecko z objawami moczenia niejednokrotnie wymaga interdyscyplinarnej opieki, co oznacza, że aby osiągnąć zamierzony efekt leczniczy, konieczne jest współdziałanie lekarzy różnych specjalności, np. nefrologa, urologa, neurologa, neurochirurga oraz pediatry podstawowej opieki medycznej. Często jednak wobec ostrego, a tym bardziej przewlekłego przebiegu choroby dochodzi do pojawienia się u dzieci różnych zaburzeń emocjonalnych i szeroko rozumianych problemów psychologiczno-psychiatrycznych, dlatego czasami zachodzi potrzeba poszerzenia zespołu terapeutycznego o specjalistów z tych dziedzin, tj. o psychologa i psychoterapeutę.
W niniejszym artykule przedstawiono najważniejsze przyczyny moczenia nocnego oraz omówiono podstawowe metody diagnostyczno-terapeutyczne.
