Okres noworodkowy obejmuje pierwsze 4 tygodnie życia dziecka. W tym czasie skóra dziecka jest bardzo delikatna, cieńsza niż u osób dorosłych. Ponadto cechuje się większą przeznaskórkową utratą wody i opóźnionym wydzielaniem potu¹. W okresie noworodkowym pojawiają się pewne szczególne zmiany skórne charakterystyczne dla tego okresu rozwoju. Niniejszy artykuł ma na celu przegląd najczęstszych dermatoz okresu noworodkowego z uwzględnieniem ich różnicowania i leczenia.

Trądzik noworodkowy

Trądzik noworodkowy pojawia się w pierwszych 4 tygodniach życia, a nawet może się utrzymywać do 6 tygodnia. Częstość jego występowania w tej grupie wiekowej szacuje się na 20%. Chłopcy chorują częściej niż dziewczynki².

Etiopatogeneza trądziku noworodkowego pozostaje niejasna. Najprawdopodobniej dochodzi do zwiększonej produkcji łoju przez powiększone fizjologicznie gruczoły łojowe w tej grupie wiekowej, znaczenie ma także wpływ matczynych i noworodkowych androgenów na gruczoły łojowe. Na nadmierne wydzielanie łoju w okresie noworodkowym wpływ wywierają też inne czynniki, m.in. zwiększona synteza β-hydroksysteroidów przez nadnercza, które do ukończenia pierwszego roku życia wykazują cechy płodowe i dzięki powiększonej warstwie siateczkowatej dochodzi do wzmożonej syntezy androgenów³.

W obrazie klinicznym trądziku noworodkowego obserwuje się grudki i krosty oraz zaskórniki zamknięte, rzadziej otwarte. Najczęściej zmiany lokalizują się na twarzy, zwłaszcza czole i policzkach. W różnicowaniu należy uwzględnić: przejściową melanozę krostkową noworodków, rumień toksyczny noworodków, rozrost gruczołów łojowych, prosaki, potówki czy zapalenie okołoustne^3,4.

Trądzik noworodkowy ma zwykle łagodny przebieg i trwa 1-3 miesięcy. Zmiany mają tendencję do samoograniczania się i najczęściej ustępują samoistnie bez pozostawienia blizn. Co istotne, trądzik noworodkowy nie zwiększa ryzyka rozwoju trądziku młodzieńczego w okresie dojrzewania. W związku z powyższym zmiany zazwyczaj nie wymagają leczenia. W pielęgnacji należy zwrócić uwagę na unikanie bogatych w lipidy kremów i olejków do skóry^2,3.

Przejściowa melanoza krostkowa noworodków

Przejściowa melanoza krostkowa noworodków występuje częściej u dzieci rasy czarnej i płci męskiej. Zmiany skórne obecne są już przy narodzinach5, a później nie zauważa się już pojawiania nowych wykwitów6.