Kontrola biologiczna procesu sterylizacji w gabinecie stomatologicznym
Dr n. med. Agnieszka Machul-Żwirbla,
Gabinet stomatologiczny jest miejscem, w którym są przeprowadzane zabiegi o różnym stopniu inwazyjności. To tutaj z uwagi na bliski kontakt lekarza z pacjentem istnieje wysokie ryzyko zakażenia drobnoustrojami chorobotwórczymi, takimi jak bakterie, wirusy czy grzyby. Te mikroorganizmy mogą być przenoszone drogą kropelkową, kontaktu bezpośredniego oraz krwiopochodną przez zanieczyszczone ręce personelu stomatologicznego, narzędzia stomatologiczne, sprzęt medyczny, zanieczyszczone powietrze i powierzchnie, wodę znajdującą się w unicie oraz powstający w czasie pracy narzędzi szybkoobrotowych aerozol wodny z zawieszonymi cząsteczkami krwi i wydzielin.
Wśród patogenów chorobotwórczych, które mogą być powodem infekcji nabytych u stomatologa, szczególnie niebezpieczne są wirusy, w tym: ludzki wirus upośledzenia odporności (HIV – human immunodeficiency virus), wirus zapalenia wątroby typu B i C (HBV – hepatitis B virus, HCV – hepatitis C virus), wirus opryszczki (HSV – herpes simplex virus), wirus grypy (typ A, B, C) oraz koronawirus (SARS-CoV-2). Przyczyną zakażeń w gabinecie stomatologicznym jest często niewystarczająca znajomość podstawowych zasad dotyczących profilaktyki zakażeń, w tym zasad aseptyki i sterylizacji wśród personelu medycznego. W niniejszej pracy szczególną uwagę zwrócono na prawidłowość wykonywania biologicznej kontroli procesu sterylizacji w gabinecie stomatologicznym.
Sterylizacja w gabinecie stomatologicznym
Jedną z podstawowych metod zapobiegania rozprzestrzenianiu się czynników zakaźnych w gabinecie dentystycznym jest właściwa sterylizacja narzędzi i sprzętu wykorzystywanego do zabiegów. Sterylizacja to proces, który polega na eliminacji wszystkich mikroorganizmów wywołujących choroby oraz ich przetrwalników. Większość urządzeń wykorzystywanych w placówkach medycznych jest wykonana z materiałów, które są stabilne termicznie. Zgodnie z aktualnymi wytycznymi WHO, preferowaną metodą sterylizacji narzędzi i sprzętu odpornego na wysoką temperaturę jest sterylizacja parą wodną w nadciśnieniu.[1] Aby uzyskać gwarancję sterylności instrumentów i urządzeń w gabinecie stomatologicznym, proces sterylizacji powinien podlegać szczegółowej kontroli. Zalecane są następujące sposoby monitorowania:
