Wstęp

Zaburzenia hemostazy często towarzyszą zaburzeniom czynności nerek. Przebiegają pod postacią:

• choroby zakrzepowej, występującej we wczesnych fazach chorób nerek w wyniku zaburzeń osoczowego układu krzepnięcia i fibrynolizy
• skazy krwotocznej, występującej w zaawansowanych fazach zaburzeń czynności nerek w wyniku pojawienia się dysfunkcji płytek.
  
  

Ogólnoustrojowe zaburzenia hemostazy wpływają również na stan i czynność nerek.

Przyczyny

Upośledzenie filtracji nerkowej powoduje kumulację toksycznych produktów przemiany materii, które zaburzają równowagę między układem krzepnięcia i fibrynolizy.

• drobnocząsteczkowe produkty przemiany materii (do 500 kDa), takie jak mocznik, kwas guanidynobursztynowy, fenol i kwasy fenolowe hamują agregację i uwalnianie czynnika płytkowego 3
• związki średniocząsteczkowe (500-3000 kDa) oraz peptydy zawierające sekwencję aminokwasową RGD (arginina-glicyna-kwas asparaginowy) hamują agregację płytek, produkcję tromboksanu A₂ oraz uwalnianie serotoniny.
  
  

Istotną rolę w patomechanizmie zaburzeń hemostazy odgrywa niedokrwistość, często towarzysząca chorobom nerek (tab.1).

Przyczynami krwawień lub zakrzepów w chorobach nerek są:

• zaburzenia hemostazy naczyniowej
• zaburzenia hemostazy płytkowej
• zaburzenia hemostazy osoczowej
• niedokrwistość
• stosowane leki.
  
  

Tabela 1 przedstawia czynniki odgrywające istotną rolę w patomechanizmie powikłań krwotocznych w chorobach nerek.

Zaburzenia hemostazy naczyniowej

Przyczyny

Przyczynami uszkodzeń śródbłonka w chorobach nerek są:

• toksyczne produkty przemiany materii
• trombina, powstająca w czasie aktywacji krzepnięcia
• zaburzenia lipidowe
• nadciśnienie
• cytokiny prozapalne.
  
  

Czynnikami uszkadzającymi śródbłonek u chorych na schyłkową niewydolność nerek są dodatkowo:

• reaktywne formy tlenu wytwarzane przez neutrofile
• spadek aktywności peroksydazy glutationowej, która neutralizuje rodniki tlenowe
• podwyższone stężenie homocysteiny
• podwyższone stężenie czynnika martwicy nowotworów (TNFα).

Mechanizm

W wyniku stymulacji śródbłonek produkuje nadmierne ilości:

• prostacykliny (PGI₂), która jest silnym inhibitorem agregacji płytek i najważniejszym modulatorem wytwarzania płytkowego cAMP
• tlenku azotu (NO), który silnie rozszerza naczynia krwionośne oraz hamuje adhezję płytek do śródbłonka; działanie NO nasilają płytki krwi, zwiększając wytwarzanie cyklicznego monofosforanu glutaminy (cGMP), wtórnego przekaźnika tlenku azotu.
  
  

Zwiększone stężenie prostacykliny i tlenku azotu przyczynia się do rozwoju skazy krwotocznej.