Prawo
Czym są „istotne sprawy” dziecka wymagające zgody rodziców?
Lek. Radosław Drozd
Jednym z kluczowych i często pojawiających się pytań jest, czy zgoda na leczenie, a szczególnie na zabieg operacyjny albo metodę leczenia lub diagnostyki o podwyższonym ryzyku, może być wyrażona przez jednego z rodziców, czy też dla legalności takiej czynności wymagana jest zgoda obojga rodziców?
Wśród lekarzy wątpliwości budzą kwestie zgodnego z prawem udzielania świadczeń zdrowotnych osobom małoletnim. Niepewność co do prawidłowości postępowania dotyczy m.in.:
● udzielania informacji o stanie zdrowia,
● wyrażania zgody na czynności medyczne oraz zabiegi o podwyższonym ryzyku,
● zakresu i wzajemnej hierarchii uprawnień pacjentów małoletnich i ich przedstawicieli ustawowych.
Przypomnijmy, że zgodnie z art. 32 ust. 1 Ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty „lekarz może przeprowadzić badanie lub udzielić innych świadczeń zdrowotnych (…) po wyrażeniu zgody przez pacjenta”, a ust. 2 stanowi, że „jeżeli pacjent jest małoletni (…) wymagana jest zgoda jego przedstawiciela ustawowego (…)”.
Art. 34 ust. 1 tej ustawy stanowi, że „lekarz może wykonać zabieg operacyjny albo zastosować metodę leczenia lub diagnostyki stwarzającą podwyższone ryzyko dla pacjenta, po uzyskaniu jego pisemnej zgody”, a ust. 3, że „lekarz może wykonać zabieg lub zastosować metodę, o której mowa w ust. 1, wobec pacjenta małoletniego (…) po uzyskaniu zgody jego przedstawiciela ustawowego (…)”.
W podobnym zakresie kwestie te reguluje Ustawa o prawach pacjenta i rzeczniku praw pacjenta. W art. 17 ust. 1 stanowi, że „pacjent, w tym małoletni, który ukończył 16 lat, ma prawo do wyrażenia zgody na przeprowadzenie badania lub udzielenie innych świadczeń zdrowotnych”, a w ust. 2: „przedstawiciel ustawowy pacjenta małoletniego (…) ma prawo do wyrażenia zgody, o której mowa w ust. 1”. W zakresie zabiegu operacyjnego unormowanie znajduje się w art. 18 ust. 1 stanowiącym, że „w przypadku zabiegu operacyjnego albo zastosowania metody leczenia lub diagnostyki stwarzających podwyższone ryzyko dla pacjenta, zgodę, o której mowa w art. 17 ust. 1, wyraża się w formie pisemnej. Do wyrażania zgody (…) stosuje się art. 17 ust. 2 (…)”.
Warto zwrócić uwagę, że ustawodawca użył sformułowania w liczbie pojedynczej – „przedstawiciel ustawowy”, sugeruje więc, że dla legalności wystarczająca byłaby zgoda jednego przedstawiciela ustawowego. Łączy się to ze sformułowaniami zawartymi w K...
Wydawałoby się, że jest to rozstrzygające. Niestety, art. 97 § 2 stanowi: „Jednakże o istotnych sprawach dziecka rodzice rozstrzygają wspólnie; w braku porozumienia między nimi rozstrzyga sąd opiekuńczy”.
