Astma jest poważną przewlekłą chorobą układu oddechowego we wszystkich grupach wiekowych, występującą u 1-18% populacji na świecie w różnych krajach. Jest to choroba na tyle rozpowszechniona, że jej diagnostyka i leczenie wymagają globalnego podejścia z zapewnieniem dostępności do nowoczesnego sposobu postępowania. W 1993 r. World Health Organization (WHO) we współpracy z National Heart, Lung, and Blood Institute (NHLBI) opracowała raport z warsztatów dotyczących strategii prowadzenia astmy i zapobiegania jej, co stało się podstawą do zorganizowania grupy roboczej Global Initiative for Asthma (GINA), której celem jest propagowanie informacji na temat postępowania w astmie na podstawie wyników badań naukowych. Wyniki prac zespołu ukazują się jako raport GINA i od 2002 r. Science Committee GINA dokonuje uaktualnień zaleceń. Dostęp do raportu jest powszechny: www.ginasthma.org¹.

Oryginalny raport jest obszerny, zajmuje 209 stron, ale jest bardzo przejrzysty i zrozumiały, podzielony na rozdziały, bogato zilustrowany, z licznymi powtórzeniami ważnych fragmentów. Podane są w nim wszystkie publikacje, które stanowią podstawę opracowania. Zmiany dokonywane w kolejnych edycjach są wyszczególnione na wstępie dokumentu. W 2019 r. dokonano znaczących zmian dotyczących leczenia – uznano, że w pierwszym etapie terapii astmy o lekkim nasileniu nie należy stosować krótko działających β₂-mimetyków (SABA – short-acting β-mimetics), i podkreślono znaczenie glikokortykosteroidów wziewnych (GKSw) w podstawowym postępowaniu. Jako nową formę leczenia doraźnego przyjęto stosowanie preparatu złożonego z GKSw i formoterolu. Była to zmiana znaczna i w zasadzie nadal jest dla wielu praktyków nowa. Utrzymano ją w kolejnej edycji z 2020 r. Ponadto w ostatniej edycji zaznaczono, że nie będzie używane określenie „off-label” (czyli poza wskazaniami) odnośnie do nowych terapii, których stosowanie powinno być zgodne z lokalnymi regulacjami. Pozostałe zmiany dotyczą szczegółów terapii. Warto więc ponownie zagłębić się w cały dokument, aby przypomnieć zasady rozpoznawania i oceny choroby.

COVID-19

W GINA 2020 odniesiono się do bieżącej sytuacji epidemiologicznej związanej z pandemią COVID-19 (coronavirus disease 2019). Oto kolejne ważne punkty tymczasowych wytycznych prowadzenia astmy w okresie pandemii: