Kardiologia
Kliniczne aspekty zastosowania pomiaru stężenia enzymów sercowych w diagnostyce chorób serca
prof. dr hab. n. med. Bożena Sobkowicz
- Rola troponin w diagnostyce chorób serca – dlaczego wyparły wcześniej stosowane w tym celu enzymy
- Metody oznaczeń troponin i interpretacja wyników ich badań na podstawie zaleceń European Society of Cardiology
- Sercowe i pozasercowe przyczyny wzrostu stężenia troponin
Schorzenia sercowo-naczyniowe, a głównie choroba niedokrwienna serca, są główną przyczyną chorobowości i śmiertelności w krajach uprzemysłowionych. Miażdżyca tętnic wieńcowych leży u podłoża większości przypadków nagłych zgonów sercowych. Z klinicznego punktu widzenia wczesne wykrywanie ostrego uszkodzenia mięśnia sercowego ma kluczowe znaczenie dla podjęcia odpowiedniego leczenia, uratowania życia, zmniejszenia skutków martwicy i poprawy rokowania. Od lat wśród kardiologów jest powtarzana sentencja „time is muscle” – czas to mięsień. Diagnostyka kardiologiczna ostrych zespołów wieńcowych ma swoje kardynalne etapy, takie jak dokładny wywiad i badanie lekarskie, elektrokardiogram (EKG), badania obrazowe. Należy podkreślić, że w niemałym odsetku przypadków choroba wieńcowa może przebiegać pod maską nietypowych objawów klinicznych, szczególnie u pacjentów z wielochorobowością, w starszym wieku. Z drugiej strony bóle i dyskomfort w klatce piersiowej są bardzo częstą przyczyną zgłoszeń do szpitalnych izb przyjęć, na szpitalne oddziały ratunkowe (SOR), do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Potrzeba więc testu, który mógłby w krótkim czasie z największym prawdopodobieństwem potwierdzić/wykluczyć martwicę mięśnia sercowego. Celowi temu służą enzymy sercowe. Badania nad nimi trwają od połowy XX wieku do dziś. Jest to właściwie poszukiwanie markera idealnego, o najwyższej czułości, specyficzności, bardzo szybko wykrywalnego w surowicy, łatwego i taniego w oznaczeniu, umożliwiającego ocenę ilościową, a także szybko znikającego z surowicy, aby móc np. rozpoznać dorzut zawału serca.
Enzymy sercowe – trochę historii
Pierwszym uznanym enzymem sercowym była w 1954 roku aminotransferaza asparaginowa (AspAT – aspartate aminotransferase; dawna nazwa glutamate oxaloacetate transaminase [GOT]), ujęta w pierwszej definicji zawału według World Health Organization (WHO...
Troponiny sercowe
Choć badania nad troponinami sercowymi trwały od początku lat 60. XX wieku (odkrył je Setsuro Ebashi w 1963 roku), dopiero w 2007 roku wraz z wprowadzeniem tzw. czwartej generacji oznaczeń możliwe było upowszechnienie tych biomarkerów na całym świecie w diagnostyce zawału serca i uszkodzenia mięśnia sercowego1-3.
