Hipofosfatemia jest niedocenianym i rzadko rozpoznawanym, potencjalnie zagrażającym życiu zaburzeniem elektrolitowym, choć często towarzyszy pacjentom hospitalizowanym. Wystąpienie tego zaburzenia wiąże się ze zwiększoną zachorowalnością i śmiertelnością^1,2.

Fosforany nieorganiczne pełnią bardzo wiele ważnych funkcji, np. biorą udział w utrzymywaniu równowagi kwasowo-zasadowej w organizmie (są anionem, który znajduje się przede wszystkim w przestrzeni wewnątrzkomórkowej), w komórkowych przemianach biochemicznych m.in. białek, cukrów i tłuszczów, oraz są odpowiedzialne za proces mineralizacji kostnej. Wchodzą w skład cząsteczki trójfosforanu adenozyny (ATP) oraz 2,3-difosfoglicerynianu, podstawowego nośnika energii w organizmie; ich niedobór utrudnia oddawanie tlenu przez oksyhemoglobinę^2-4.

Rzadkie rozpoznawanie tego zaburzenia elektrolitowego wynika między innymi z nieznajomości w sumie niecharakterystycznych objawów klinicznych, które mu towarzyszą, a jednocześnie powinny być identyfikowane w kontekście konkretnych sytuacji klinicznych¹.

W artykule przedstawiono podstawową wiedzę na temat fizjologii i patofizjologii przemiany fosforanów nieorganicznych, symptomatologię objawów hipofosfatemii oraz wstępną i poszerzoną diagnostykę tego zaburzenia. Ponadto opi­sano sposób ukierunkowania diagnostyki, począwszy od przedstawienia najczęściej spotykanych przypadków z praktyki klinicznej po przypadki rzadkie, które w związku z uzyskanymi wynikami wstępnych badań i danymi z wywiadu należy przekazać do dalszej diagnostyki do szpitala o wyższym poziomie referencyjności⁵.

O ile zaburzenia sodowo-potasowe są dobrze znane lekarzom wszystkich specjalności, o tyle zaburzenia gospodarki wapniowo-fosforanowej są trudniejsze w interpretacji. W tej ostatniej grupie duże problemy może stwarzać hipofosfatemia, nie tak oczywista nawet dla nefrologów. Jednocześnie nie można jej oceniać w oderwaniu od często współistniejących innych zaburzeń elektrolitowych.

Lektura tego artykułu pozwoli lekarzom, szczególnie internistom, ale także lekarzom innych specjalności, zwrócić uwagę na to dość często występujące zaburzenie elektrolitowe, lecz – jak się wydaje – za rzadko rozpoznawane i niedoceniane. Dzięki za...