5 Chorym cierpiącym, niezależnie od spełniania kryteriów choroby, powinna zostać udzielona pomoc, obejmująca nie tylko wsparcie społeczne czy zawodowe, lecz także psychoterapię lub, w razie potrzeby, farmakoterapię.

6 Niewielka liczba danych dotyczących skuteczności leczenia farmakologicznego uniemożliwia wskazanie LPP stosowanych jako leki pierwszego rzutu. Należy też pamiętać, iż LPP powodować mogą wystąpienie szeregu działań niepożądanych, takich jak:

  • zespół metaboliczny,
  • dyskinezy,
  • hiperprolaktynemia,
  • żylna choroba zakrzepowo-zatorowa.[22]

7 Poza wymienionymi, warto wspomnieć, iż badania obrazowe wskazują na możliwość występowania, zależnego od czasu trwania leczenia i liczby stosowanych LPP, zmniejszenia objętości tkanki mózgowej (głównie istoty białej i szarej).[23]

8 Często pojawiają się obawy dotyczące stygmatyzacji i związanego z nią pogorszenia stanu psychicznego (obniżona samoocena, definiowanie siebie poprzez chorobę) oraz współpracy w procesie leczenia.[1] Być może jednak diagnoza ARMS nie byłaby bardziej stygmatyzująca niż diagnozy stawiane tym pacjentom – teraz np. psychoza bliżej nieokreślona.[3]

9 Wydaje się zatem, iż najistotniejszy jest nie sam fakt postawienia diagnozy oraz jej nomenklatura, lecz ustalenie konsensusu i opracowanie aktualnych rekomendacji dotyczących postępowania z chorym, który zgłasza się do psychiatry po pomoc, nie spełniając zaakceptowanych kryteriów diagnostycznych.

10 Sklasyfikowanie choroby jest też ważne, gdyż umożliwia umieszczenie jej jako wskazania w drukach informacyjnych produktów leczniczych, co jest istotne dla ich refundacji.

Piśmiennictwo

1. Corcoran CM, First MB, Cornblatt B. The psychosis risk syndrome and its proposed inclusion in the DSM-V: a risk-benefit analysis. Schizophr Res, 2010;120:16-22

2. Comparelli A, Tatarelli R, Girardi P. At-risk mental states: possible clinical and theoretical developments. Rivista di psichiatria, 2012; 47: 73-75

3. Nelson B, Yung AR. Should a risk syndrome for first episode psychosis be included in the DSM-5? Curr Opin Psychiatry, 2011; 24:128-133

4. Schultze-Lutter F, Klosterkötter J, Ruhrmann S. Improving the clinical prediction of psychosis by combining ultra-high risk criteria and cognitive basic symptoms. Schizophr Res, 2014; 154: 100-106

5. American Psychiatric Association. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (Fifth ed.). American Psychiatric Publishing, Arlington, VA, USA 2013

6. Jaracz J, Grzechowiak M, Raczkowiak L, Rataj K, Rybakowski J. Polska wersja Kompleksowej Oceny Zagrażających Stanów Psychicznych (CAARMS) – opis metody. Psychiatria Polska, 2012; 46: 95-107

7. Lutter-Schultze F, Michel Ch, Ruhrmann S, Schimmelmann BG. Prevalence and clinical sugnifocance of DSM-5-attenuated psychosis syndrome in adolescents and young adults in the general population: The Bern Epidemiological At-Risk (BEAR) Study. Schizoph Bull, 2013. doi:10.1093/schbul/sbt 171

8. Van Os J, Linscott R, Myin-Germeys I, Delespaul P, Krabbendam L. A systematic review and meta-analysis of the psychosis continuum: evidence for a psychosis proneness-persistence-impairment model of psychotic disorder. Psychol A Med, 2009; 39:179-195

9. Kelleher I, Murtagh A, Molloy C, et al. Identification and characterization of prodromal risk syndromes in young adolescents in the community: a population-based clinical interview study. Schizophr Bull, 2012; 38: 239-246

10. Kelleher I, Keeley H, Corcoran P, et al. Clinicopathological significance of psychotic experiences in non-psychotic young people: evidence from four population-based studies. Br J Psychiatry, 2012; 201:26-32

11. Fusar-Poli P, Bonoldi I, Yung AR, Borgwardt S, Kempton MJ, Valmaggia L, Barale F, Caverzasi E, McGuire P. Predicting psychosis: meta-analysis of transition outcomes in individuals at high clinical risk. Arch Gen Psychiatry. 2012; 69: 220-229

12. Cannon TD, Cadenhead K, Cornblatt B, Woods SW, Addington J, Walker E, Seidman LJ, Perkins D, Tsuang M, McGlashan T, Heinssen R. Prediction of psychosis in youth at high clinical risk: a multisite longitudinal study in North America. Arch Gen Psychiatry. 2008; 65: 28-37

13. Rabe-Jabłońska J, Kotlicka-Antczak M. Ryzykowny Stan Psychiczny. Termedia wydawnictwo medyczne 2012

14. Cannon DT, Cadenhead K, Cornblatt B, Woods SW. Prediction of psychosis in youth at high clinical risk: a multisite longitudinal study in North America. Arch Gen Psychiatry 2008; 65: 28-37

15. International Early Psychosis Association Writing Group. International clinical practice guidelines for early psychosis. Br J Psychiatry Suppl. 2005; 48:s120-124

16. McGorry PD, Yung AR, Phillips LJ, Yuen HP, Francey S, Cosgrave EM, Germano D, Bravin J, McDonald T, Blair A, Adlard S, Jackson H. Randomized controlled trial of interventions designed to reduce the risk of progression to first-episode psychosis in a clinical sample with subthreshold symptoms. Arch Gen Psych 2002;59: 921-928

17. McGlashan TH, Zipursky RB, Perkins D, Addington J, Miller T, Woods SW, Hawkins KA, Hoffman RE, Preda A, Epstein I, Addington D, Lindborg S, Trzaskoma Q, Tohen M, Breier A. Randomized, double-blind trial of olanzapine versus placebo in patients prodromally symptomatic for psychosis. Am J Psychiatry. 2006;163: 790-799

18. McGorry PD, Yung AR, Phillips LJ, Yuen HP, Francey S, Cosgrave EM, Germano D, Bravin J, McDonald T, Blair A, Adlard S, Jackson H. Randomized controlled trial of interventions designed to reduce the risk of progression to first-episode psychosis in a clinical sample with subthreshold symptoms. Arch Gen Psychiatry. 2002; 59: 921-928

19. Morrison A, French P, Steward S, Birchwood M, Fowle D, Gumley A, Jones P i Inn. Early detection and intervention evaluation for people at risk of psychosis: multisite randomised controlled trial. BMJ 2012; 344: 2233

20. Amminger GP, Schäfer MR, Papageorgiou K, Klier CM, Cotton SM, Harrigan SM, Mackinnon A, McGorry PD, Berger GE. Long-chain omega-3 fatty acids for indicated prevention of psychotic disorders: a randomized, placebo-controlled trial. Arch Gen Psychiatry. 2010; 67:146-154

21. Preda, A, Miller TJ, Rosen JL, Somjee L, McGlashan TH, Woods SW. Treatment histories of patients with a syndrome putatively prodromal to schizophrenia. Psych. Serv 2002; 53: 342-344

22. Bałkowiec-Iskra E, Cessak G, Kryńska Ł, Łoza B, Wojnar M. Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa jako działanie niepożądane leków przeciwpsychotycznych. Psychiatria Polska, w druku

23. Beng-Choon Ho, MRCPsych, Nancy C. Andreasen, MD, PhD, Steven Ziebell BS, Ronald Pierson MS, Vincent Magnotta, PhD. Long-term Antipsychotic Treatmentand Brain Volumes A Longitudinal Study of First-Episode Schizophrenia. Arch Gen Psychiatry. 2011;68: 128-137

Do góry