Zatorowość płucna to choroba polegająca na gwałtownym upośledzeniu drożności tętnic płucnych lub części ich rozgałęzień przez materiał zatorowy. Jest jedną z manifestacji żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej (VTE – venous thromboembolism), drugą jest zakrzepica żył głębokich (DVT – deep vein thrombosis). Zatorowość płucna może prowadzić do nagłego zgonu lub zagrażającej życiu, choć potencjalnie odwracalnej, niewydolności prawej komory (RV)¹. W tym zaburzeniu najistotniejsze jest postawienie właściwego rozpoznania i niezwłoczne wdrożenie odpowiedniego leczenia. W praktyce klinicznej jednak nie jest to proste, ponieważ najczęstszą kliniczną manifestacją zatorowości jest duszność będąca dominującym objawem innych stanów nagłych w medycynie. Kluczowy w postawieniu rozpoznania jest wywiad lekarski.

Opis przypadku

W mroźny styczniowy wieczór na szpitalny oddział ratunkowy (SOR) została przywieziona przez zespół ratownictwa medycznego (ZRM) 28-letnia kobieta z nagłą dusznością i bólem w klatce piersiowej. Zebranie wywiadu z chorą było bardzo utrudnione z powodu odczuwanego przez nią znacznego lęku, pobudzenia z tachypnoë oraz bariery językowej. Pacjentka porozumiewała się w języku angielskim w stopniu podstawowym. Zgłosiła, że jest obywatelką Brazylii i urodziła się w Rio de Janeiro – planowała powrót za kilka dni. Zdołano też uzyskać od niej informację, że ból w klatce piersiowej wraz z dusznością utrzymuje się od kilkudziesięciu minut, a ponadto, że 2 miesiące wcześniej poddała się operacji żylaków kończyn dolnych, w związku z czym stosowała sulodeksyd. Innych leków nie przyjmowała. Wcześniej występowały u niej zaburzenia lękowo-depresyjne. W chwili przyjęcia na SOR pacjentka negowała ciążę.

W trakcie badania przedmiotowego kobieta pozostawała w stanie ogólnym średnio ciężkim. Przytomna, w pełnym kontakcie słowno-logicznym. Pacjentka otyła, z cechami hirsutyzmu. Osłuchowo nad polami płucnymi szmer pęcherzykowy prawidłowy obustronnie, symetryczny. Saturacja 98% bez tlenoterapii biernej. Tachypnoë 22/minutę, tachykardia 120/minutę, ciśnienie tętnicze 110/58 mmHg. Brzuch miękki, niebolesny, bez oporów patologicznych. Objaw Goldflama obustronnie ujemny. Bez objawów otrzewnowych. Obrzęki kończyn dolnych nieobecne. Widoczne były niewielkie blizny po operacji żylaków kończyn dolnych.