Radiologia

Standaryzacja zdjęć RTG wewnątrzustnych w periodontologii

Dr n. med. Marcin Pasierbiński

Rentgen Stomatologiczny, Lublin

Adres do korespondencji: Marcin Pasierbiński, e-mail: rtglublin@gmail.com

Dzięki dużej dostępności sprzętu, małego kosztu badania oraz niskiej ilości poziomu promieniowania, konwencjonalne małoobrazkowe RTG wewnątrzustne pozostaje najważniejszym źródłem informacji o procesach patologicznych w jamie ustnej.

Ujednolicenie technik i parametrów

W praktyce stomatologicznej zdjęcie RTG wewnątrzustne ma dostarczyć informacji diagnostycznych polegających na stwierdzeniu stanu chorobowego albo istniejącej patologii. W takim przypadku, jeżeli zleca się badanie w celu uzyskania odpowiedzi tak lub nie, nie ma zwykle większego znaczenia, pod jakim dokładnie kątem wykonano zdjęcie.

Problem uwidacznia się, kiedy w toku przeprowadzanego leczenia wykonuje się kolejne zdjęcia w celu oceny podjętych działań terapeutycznych. W tym przypadku ponowne badanie radiologiczne ma odpowiedzieć na pytanie, o ile zmienił się stan w obrębie obserwowanych tkanek w stosunku do badania poprzedniego. Dokładna diagnoza zależy więc od wysokiej jakości precyzyjnie wykonanych zdjęć. Zdarza się, że wykonanie dwóch zdjęć tego samego obszaru, ale pod zmienionym kątem, może dać zupełnie inny wynik.

Dlatego istotne jest, aby standaryzować zdjęcia do celów porównawczych, a szczególnie takie parametry jak pozycja kliszy tubusu czy odległość od źródła promieniowania, by móc odpowiednio odtworzyć geometrię projekcji ekspozycji. Standaryzacja obrazów jest konieczna do ich dokładnej oceny i przeprowadzenia wzajemnego porównania w odstępie czasu, zatem zastosowanie tej samej techniki wykonywania zdjęć i tych samych parametrów ekspozycji jest niezwykle istotne.

W dostępnej literaturze można się spotkać ze stwierdzeniem, że korzystanie z pozycjonerów redukuje błędy ustawienia podczas wewnątrzustnych ekspozycji radiologicznych. Przyjmuje się, że gdy ząb i klisza znajdują się równolegle i pod kątem prostym w stosunku do tubusu, stosując technikę kąta prostego, otrzymuje się obraz, który jest wolny od zniekształceń.

Niewielka zmiana kształtu i wielkości zęba, która jest efektem nieuniknionego powiększenia obrazu w obwodzie wiązki rentgenowskiej, może być zminimalizowana, ale nie całkowicie wyeliminowana, przy zastosowaniu tzw. techniki długiego tubusu (ang. long-cone beam technique). Długi tubus jest używany w technice kąta prostego, podczas gdy tubus krótki stosuje się w technice izometrycznej. Ponieważ w technice izometrycznej zęby dotykają do kliszy, nie następuje powiększenie obrazu związane z ich oddaleniem. Dzięki temu można stosować krótsze tubusy, o długości 10-20 cm.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Ujednolicenie technik i parametrów

W praktyce stomatologicznej zdjęcie RTG wewnątrzustne ma dostarczyć informacji diagnostycznych polegających na stwierdzeniu stanu chorobowego albo istniejącej patologii. W takim przypadku, [...]

Błędy w pomiarach wysokości wyrostka zębodołowego

W periodontologii mierzy się radiologicznie wysokość wyrostka zębodołowego, by ocenić występowanie chorób przyzębia przebiegających z utratą masy kostnej.[1]

Skutki różnic w pomiarach

Powyższe przykłady stwierdzonych różnic w pomiarach pomiędzy dwoma kolejno wykonanymi zdjęciami mają bardzo konkretne przełożenie praktyczne. Może się wydawać, że różnice [...]

Standaryzacja przedmiotem badań i doświadczeń

Z powodu przedstawionych powyżej różnic i związanej z tym możliwości błędnej oceny diagnostycznej Tugnait i wsp.[14] dokonali kompleksowego przeglądu literatury w [...]

Wyrównanie optyczne w miejsce mechanicznego

Głównymi wadami metod pozycjonowania związanych z zastosowaniem wewnątrzustnych zgryzaków okazały się ich złożoność oraz problemy z wykorzystaniem masy do pobrania wycisku. [...]

Inne urządzenia

Chińscy badacze[18] opracowali prototyp własnego urządzenia w celu eliminacji zgryzaka i związanych z nim niedogodności, takich jak konieczność dezynfekcji, oddzielenie od [...]

Użyteczność powyższych technik w praktyce

Lehmann i wsp.[19] uczynili bardzo istotne spostrzeżenie, oceniając różne techniki opracowane w celu uzyskania standaryzacji geometrycznej. Zauważyli, że pomimo opublikowania wielu [...]

Podsumowanie

Szczegółowa analiza różnych metod standaryzacji geometrycznej pozwala stwierdzić, że wiele z zaproponowanych technik nie zostało nigdy wykorzystanych w praktyce klinicznej. Badania [...]
Do góry