Opis przypadku

Wpływ stresu i cech osobowości na wyzwolenie bruksizmu. Leczenie z zastosowaniem szyny zgryzowej

Lek. dent. Magdalena Chwoińska-Drożdżal1
Lek. dent. Michał Biały2

1Gabinet stomatologiczny Denta s.c. we Wrocławiu

2Katedra i Zakład Protetyki Stomatologicznej Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

Adres do korespondencji: Lek. dent. Michał Biały, ul. Babiego Lata 17B/3B, 53-020 Wrocław

Bruksizm wg Manfredini i wsp. można określić mianem złożonego zjawiska, a w jego etiologii odnaleźć wiele czynników. Czynniki biologiczne to np. neuroprzekaźniki, takie jak dopamina i zmiany jej stężenia, obciążenia genetyczne, zaburzenia snu. Czynniki psychologiczne to wrażliwość na stres, cechy charakteru, niepokój oraz czynniki egzogenne, np. papierosy, alkohol, kofeina, leki SSRI, narkotyki. Wszystkie te uwarunkowania według autora odgrywają większą rolę niż czynnik morfologiczny.[1] Również według Majewskiego „udział nieprawidłowej okluzji w etiologii bruksizmu jest pomniejszany na rzecz hipotez związanych z uwarunkowaniami ośrodkowymi i psychospołecznymi”.[2]

Obecna koncepcja opisuje bruksizm jako powtarzającą się stawowo-mięśniową aktywność charakteryzowaną jako zaciskanie zębów lub zgrzytanie nimi. Inna koncepcja to usztywnienie żuchwy, często z odruchowym wysuwaniem.[1-4]. U osób z bruksizmem podczas zaciskania i zgrzytania wyzwalana jest o wiele większa siła mięśni niż podczas fizjologicznego aktu żucia. Według Majewskiego tę parafunkcję zaliczamy do zaburzeń czynnościowych i możemy ją określić jako mięśniowo-nerwowy odruch warunkowy, niespełniający w danej chwili czynności fizjologicznych, takich jak: żucie, mowa, kaszel, połykanie, kichanie, oddychanie.[2] Patomechanizm bruksizmu polega na zmianie pobudliwości receptorów wrażliwych na rozciąganie (wrzecionek nerwowo-mięśniowych) i wzroście siły skurczu mięśni, utrzymującym się jeszcze jakiś czas po zakończeniu czynności ruchowej.[5] Według Manfredini i Lobbezzo bruksizm jest uważany za najbardziej szkodliwy i niszczący nawyk, który wpływa na cały obszar twarzoczaszki, powoduje zniszczenie zębów i stanowi główny czynnik ryzyka rozwoju dysfunkcji skroniowo-żuchwowych.[4,6] Bruksizmowi mogą towarzyszyć różne dolegliwości bólowe w okolicach twarzoczaszki oraz szyi, pleców, a nawet gardła czy ramion. Często pojawiają się bóle głowy o charakterze napięciowym, rzadziej szumy uszne lub zaburzenia ostrości widzenia. Odnotowano również obniżenie libido i zaburzenia seksualne. Na skutek wybudzeń związanych z bruksizmem nocnym u chorych obserwuje się nadmierną senność w ciągu dnia i deficyty uwagi. Duża grupa chorych, bo ok. 55 proc., odczuwa codzienny dyskomfort.[5]

Klasyfikacje bruksizmu

Możemy wyróżnić kilka klasyfikacji bruksizmu. Może on występować podczas snu, jest to bruksizm nocny (ang. sleep bruxism, SB), oraz w ciągu dnia (ang. awake bruxism, AB).[1] Bruksizm w fazie czuwania (dzienny) może występować samodzielnie lub w połączeniu z nocnym.[2]

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Czynniki wyzwalające bruksizm

Istotną rolę w powstaniu bruksizmu odgrywają czynniki psychiczne. We współczesnym świecie człowiek musi przezwyciężać trudności życia codziennego, które przyczyniają się do [...]

Opis przypadku

34-letnia kobieta zgłosiła się do gabinetu stomatologicznego celem leczenia dolegliwości bólowych głowy, szyi i karku. Pacjentka upatrywała przyczyn wspomnianych dolegliwości w [...]

Podsumowanie

W etiologii bruksizmu występują głównie dwa czynniki:

Do góry