W przypadku nieskuteczności leczenia objawowego lub uporczywych dolegliwości warto rozważyć modyfikacje terapeutyczne, jeśli to konieczne, po konsultacji z lekarzem na stałe zajmującym się daną chorobą.

Podsumowując, zawsze należy uwzględnić niekorzystny wpływ przyjmowanych leków i rozważyć ich modyfikację.

Small 9787

Rycina 1. Proponowany schemat postępowania u pacjenta z bólem w klatce piersiowej20

Na zakończenie warto zaproponować schemat postępowania w tej trudnej i różnorodnej grupie chorych (ryc. 1). Prosta próba polegająca na krótkotrwałej terapii dużymi dawkami inhibitorów pompy protonowej ma znaczenie nie tylko terapeutyczne, ale i diagnostyczne. Mimo braku badań kontrolowanych placebo i na dużych grupach pacjentów, w przypadku podejrzenia czynnościowego bólu pochodzenia przełykowego, nadwrażliwości przełyku i zaburzeń motoryki, w leczeniu proponuje się antagonistów wapnia, azotany, a nawet syldenafil. 80% pacjentów odnosi korzyść ze stosowania trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych, dobre efekty przynoszą także terapie behawioralne.20 Niestety, ze względu na różne pochodzenie objawów, dużą komponentę psychogenną i nakładanie się innych chorób, leczenie jest trudne i obciążone dużym ryzykiem niepowodzenia.

Do góry