Gastroenterologia
Zaburzenia lipidowe u pacjentów z MAFLD – postępowanie w praktyce klinicznej
dr hab. n. med. Iwona Gorczyca-Głowacka, prof. UJK1
lek. Agnieszka Ciba-Stemplewska2,3
dr n. med. Magdalena Dolecka-Ślusarczyk2,3
- Stłuszczeniowa choroba związana z zaburzeniami metabolicznymi (MAFLD) często współistnieje z dyslipidemią, a zależność między tymi schorzeniami jest dwukierunkowa
- Pacjenci, u których stwierdza się obie choroby, zwykle są obciążeni wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym i konieczna jest u nich ścisła kontrola parametrów lipidowych
- W artykule przedstawiono aktualne zalecenia i praktyczne algorytmy ułatwiające bezpieczne i skuteczne leczenie zaburzeń lipidowych u pacjentów z MAFLD
Stłuszczeniowa choroba wątroby związana z zaburzeniami metabolicznymi (MAFLD – metabolic-associated fatty liver disease) występuje powszechnie, wynika głównie z otyłości trzewnej, a do jej poważnych następstw zalicza się rozwój składowych zespołu metabolicznego1-3. U pacjentów z MAFLD częściej niż u osób z prawidłową funkcją wątroby występują schorzenia sercowo-naczyniowe, w tym także choroby sercowo-naczyniowe związane z miażdżycą (ASCVD – atherosclerotic cardiovascular disease)4,5. Rokowanie pacjentów z MAFLD nie wynika z powikłań wątrobowych, a zależy głównie od istotnego rozpowszechnienia czynników ryzyka sercowo-naczyniowego, w tym także dyslipidemii i schorzeń sercowo-naczyniowych w tej grupie chorych6,7.
Rozpowszechnienie dyslipidemii u pacjentów z MAFLD
Zgodnie z aktualnymi kryteriami diagnostycznymi MAFLD rozpoznaje się u pacjentów, u których występują cechy stłuszczenia wątroby (w badaniu obrazowym lub biochemiczne cechy uszkodzenia wątroby) oraz jedno z kryteriów klinicznych: cukrzyca typu 2, nadmierna masa ciała lub dwa z określonych czynników, w tym niskie stężenie cholesterolu frakcji lipoprotein o dużej gęstości (HDL-C – high-density lipoprotein cholesterol) lub wysokie stężenie triglicerydów (TG)8. Zatem dyslipidemia jest obecna u znacznego odsetka pacjentów z MAFLD z dwóch powodów. Po pierwsze, MAFLD rozpoznaje się u pacjentów ze schorzeniami, z którymi dyslipidemia często współistnieje; po drugie, w kryteriach rozpoznania MAFLD ujęte są nieprawidłowe wartości wybranych frakcji cholesterolu.
Chen i wsp.9 wykazali, że w grupie 139 170 badanych częstość występowania MAFLD wynosiła 26,1%. Dyslipidemię rozpoznano u 80% pacjentów z MAFLD i u 41,7% pacjentów z prawidłową funkcją wątroby. Podobnie częstość występowania zespołu metabolicznego i hiperurykemii była wyższa u pacjentów z MAFLD niż w populacji bez tego schorzenia (53,2% vs 10,1% oraz 45% vs 16,8%)9. W tym samym badaniu wykazano, że nieprawidłowe stężenie TG było wraz z wiekiem, podwyższonym wskaźnikiem masy ciała (BMI – body mass index) oraz ze zwiększonymi stężeniami glukozy na czczo i kwasu moczowego predyktorem rozwoju MAFLD.
