Nefrologia
Nerka ruchoma – objawy i leczenie
lek. Kamila Bołtuć-Dziugieł
lek. Robert Dziugieł
prof. dr hab. n. med. Andrzej Jaroszyński
- Nerka ruchoma to relatywnie rzadkie schorzenie, które częściej występuje u młodych, szczupłych kobiet, a charakteryzuje się m.in. dolegliwościami bólowymi w obrębie jamy brzusznej, nawracającymi infekcjami dróg moczowych, krwinko-/krwiomoczem lub nadciśnieniem tętniczym
- Aby potwierdzić rozpoznanie, poza wywiadem lekarskim i badaniem przedmiotowym konieczne jest wykonanie badań obrazowych. Diagnostykę powinno się rozszerzyć o badanie urograficzne lub renoscyntygrafię
- Rekomendowaną metodą terapeutyczną jest nefropeksja laparoskopowa, która w wielu przypadkach znacząco znosi dolegliwości i poprawia jakość życia chorych
Nerka ruchoma to wada anatomiczna definiowana jako przemieszczenie nerki w kierunku dolnym o co najmniej 5 cm (lub o 2 trzony kręgów) podczas zmiany pozycji z leżącej na stojącą. W odróżnieniu od nerki ektopowej nerka ruchoma może wrócić do prawidłowego położenia, przez co określa się ją również mianem nerki wędrującej lub nefroptozy. Częściej występuje u młodych, szczupłych kobiet między 20 a 40 r.ż. Wykazano, że nefroptoza znacznie częściej dotyczy nerki prawej niż lewej, a tylko u 20% chorych przemieszczają się obie nerki. Nerka ruchoma w 90% jest stanem niedającym objawów klinicznych1-4. Stosunek wystąpienia klinicznie objawowej nefroptozy u mężczyzn i kobiet wynosi około 3 : 100.
Rys historyczny
Nerka ruchoma w ubiegłych stuleciach wzbudzała niemałe kontrowersje. Głównie za sprawą mnogości schorzeń określanych pojęciem nerki wędrującej, licznych technik operacyjnych tego schorzenia i braku zadowalających efektów terapeutycznych1.
W XIX wieku pierwsze próby leczenia tego schorzenia obejmowały radykalną nefrektomię, wiązały się jednak ze znaczną śmiertelnością. Dodatkowym problemem potęgującym niekorzystne wyniki pooperacyjne była bezkrytyczna kwalifikacja chorych do operacji, gdyż nefrektomię wykonywano u pacjentów bez obrazowo potwierdzonej nefroptozy. Operowano nawet pacjentów z organicznymi schorzeniami psychiatrycznymi lub neurologicznymi. Dopiero w 1881 roku Hahn wykonał zabieg polegający na operacyjnym podwieszeniu i ustabilizowaniu nerki ruchomej nazwany później nefropeksją. Procedura została spopularyzowana do tego stopnia, że opisano ponad 170 różnych technik operacyjnych tego schorzenia, co czyniło ją najczęściej wykonywanym przez urologów zabiegiem2. Spopularyzowanie nefropeksji nie wiązało się jednak z lepszymi wynikami pooperacyjnymi, gdyż zabieg dalej charakteryzowała wysoka śmiertelność pooperacyjna. Dużą popularność zyskało wówczas stwierdzenie: „The most serious complication of nephroptosis is nephropexy” (Najpoważniejszym powikłaniem nefroptozy jest nefropeksja). Brak satysfakcjonujących wyników terapeutycznych doprowadził w stosunkowo krótkim czasie do zbagatelizowania tego schorzenia, zaprzestania wykonywania nefropeksji, a nawet pojawiły się w środowisku lekarskim głosy kwestionujące istnienie nefroptozy1.
