Przeglądasz archiwalną treść publikacji „Stany Nagłe” Zamów najnowsze wydanie
Podyplomie logo dark

Stany nagłe u chorego z wszczepionym kardiowerterem-defibrylatorem lub stymulatorem serca

Andrzej Przybylski

Klinika Zaburzeń Rytmu Instytutu Kardiologii w Warszawie

Wstęp

Wraz z rozszerzeniem wskazań do wszczepienia kardiowertera-defibrylatora serca (ICD – implantable cardioverter defibrillator) lub stymulatora serca i starzeniem się społeczeństw państw rozwiniętych zwiększa się liczba osób z implantowanym urządzeniem kontrolującym rytm pracy serca. Według danych opublikowanych przez krajowego konsultanta w dziedzinie kardiologii tylko w 2011 r. w Polsce implantowano ponad 30 tys. stymulatorów i 8 tys. kardiowerterów-defibrylatorów.

Są dwa rodzaje stanów nagłych u chorych z wszczepionym kardiowerterem-defibrylatorem lub stymulatorem serca:

• związane ze wszczepionym urządzeniem

• spowodowane innymi chorobami.

Podział stanów zagrożenia życia związanych ze wszczepionym urządzeniem

Bradykardia wynikająca z nieskutecznej stymulacji

Informacje podstawowe

Zjawisko to dotyczy i stymulatora, i ICD, gdyż każdy kardiowerter-defibrylator posiada funkcje stymulatora serca (jedno-, dwu- lub trójjamowego).


Nieskuteczna stymulacja (w zapisie EKG widoczne impulsy stymulujące)

Przyczyny:

• uszkodzenie elektrody

• uszkodzenie osłonki (izolacji elektrody)

• wzrost progu stymulacji (exit block)

• dyslokacja elektrody

• perforacja serca.

Czasami nieskuteczna stymulacja nie jest zjawiskiem patologicznym, które miałoby świadczyć o nieprawidłowości układu stymulującego. Taka sytuacja występuje najczęściej w przypadku:

• migotania przedsionków u chorego z przedsionkowym układem stymulującym

• ekstrasystolii komorowej.

 


Brak stymulacji

Przyczyny:

• wyczerpanie baterii

• uszkodzenie stymulatora lub elektrody

• blokowanie pracy stymulatora potencjałami mięśniowymi, sygnałami wewnątrzsercowymi (np. załamkiem T). W układach dwujamowych możliwe jest wzajemne blokowanie obu elektrod (tzw. przesłuch, crosstalk)

• wyłączenie urządzenia.

! W układach bipolarnych impuls stymulujący może być prawie niewidoczny w standardowym zapisie EKG. Brak stymulacji lub stymulacja dosyć wolna mogą wynikać z zaprogramowania urządzenia. Zazwyczaj dotyczy to ICD, które u chorych niewymagających stymulacji programowane są na wolną częstość (np. ok. 40/min). Wolna stymulacja może wynikać również z zaprogramowanego trybu nocnego.

Zaburzenia sterowania rytmem własnym serca (undersensing)

Przyczyny:

• zaburzenia rytmu u pacjenta z układem dwujamowym lub przedsionkowym np. napad migotania przedsionków, częstoskurcz komorowy, ekstrasystolia komorowa. Do tej kategorii zaliczyć należy również brak sterowania arytmią pojawiającą się w okresie refr...