Wstęp

Ropień okołoodbytniczy (ROO) i przetoka okołoodbytnicza (POO) to ostra i przewlekła postać tej samej choroby. Przebiega ona wprawdzie stosunkowo łagodnie (poza niektórymi postaciami ROO), stwarza jednak istotny problem kliniczny z uwagi na:

• długotrwały i nawrotowy charakter
• trudny wybór właściwej metody leczenia operacyjnego, uzależniony od
  • rodzaju przetoki okołoodbytniczej
  • doświadczenia operującego
• częstość powikłań po operacji.

Definicja

Przetoka okołoodbytnicza

Przetoka okołoodbytnicza jest patologicznym kanałem łączącym światło odbytnicy lub kanał odbytu z powłokami skórnymi okolicy odbytu lub z anodermą (połączenie między wewnętrznym a zewnętrznym ujściem przetoki).

W rzadkich postaciach choroby oba ujścia (pierwotne i wtórne) znajdują się w błonie śluzowej odbytnicy.

Ropień okołoodbytniczy

Ropień okołoodbytniczy jest ostrym, rozlanym i głębokim stanem zapalnym tkanek miękkich okolicy odbytnicy i odbytu.

Budowa przetoki

Przetoka składa się z:

• ujścia wewnętrznego przetoki (UWP)
• kanału lub kanałów przetoki
• ujścia zewnętrznego przetoki (UZP).

Rodzaje przetok w zależności od drożności ujść

W zależności od drożności ujść wyróżnia się:

• przetokę zupełną, gdy oba ujścia są drożne
• przetokę ślepą wewnętrznie, gdy UWP jest zarośnięte
• przetokę ślepą zewnętrznie, gdy UZP jest zarośnięte.

Przetoki ślepe wewnętrznie lub zewnętrznie są przetokami niezupełnymi.

Cechy przetoki okołoodbytniczej

Przetoka okołoodbytnicza:

• jej kanał jest wysłany ziarniną
• zawiera treść surowiczą lub ropną
• jest otoczona tkanką łączną włóknistą.

Epidemiologia

Częstość występowania choroby w Europie i Ameryce Północnej szacuje się na 8,6-12/100 tys. Częstość ta jest dwukrotnie większa u mężczyzn (12,3/100 tys.) niż u kobiet (5,5/100 tys.). Szczyt zapadalności przypada na 25-45 r.ż. Chorują głównie ludzie młodzi, aktywni zawodowo.

PRZETOKA OKOŁOODBYTNICZA w przebiegu choroby Leśniowskiego-Crohna

POO występuje u 17-43% osób z chorobą Leśniowskiego-Crohna, a u 10-15% z nich są to jedyne zmiany charakterystyczne dla tej choroby. U ok. 30% chorych POO wyprzedza rozwój innych, cięższych objawów.

Patofizjologia

Czynniki sprzyjające rozwojowi choroby

Do przyczyn rozwoju ropnia okołoodbytniczego i przetoki okołoodbytniczej zalicza się:

• zapalenie gruczołu przyodbytowego
• nieswoiste choroby zapalne jelit
• nowotwory odbytnicy i odbytu
• operacje w okolicy odbytnicy i odbytu
• inne.

Zapalenie gruczołu przyodbytowego

Zapalenie jednego z gruczołów przyodbytowych jest najczęstszą przyczyną powstawania POO (teoria kryptogenna). Gruczoły te znajdują się w górnej części kanału odbytu i mają ujścia w kryptach Morgagniego w linii grzebieniastej, oddzielającej kanał o...